Tímarit lögfræðinga - 01.12.1988, Blaðsíða 46

borgarreglunum er ekki notast við orðfæri enskra farmskírteina frá
19. öld. Orðalagið er almennt svipað og í land- og loftflutningasamning-
unum. Ástæða þessara breytinga er, eins og áður greinir, það mark-
mið að samræma reglur um sjóflutninga reglum um aðrar flutnings-
aðferðir. Það ber einnig að hafa í huga að Hamborgarreglurnar eru
samdar á 6 tungumálum. Mun auðveldara er að samræma orðalag allra
textanna þegar þeir eru ritaðir á almennu orðalagi en þegar notuð eru
sérstök hugtök sem aðeins eru til í einu tungumáli en ekki öðrum. Auk
þess kann það að valda nokkrum vafa hvort ætlunin hafi verið að nota
hugtök í sáttmálanum í sömu merkingu og þekkist í þeim réttar-
kerfum sem nota viðkomandi tungumál, hvað þá ef það er til þar í
tveimur eða fleiri merkingum.
2.1.4 Efni sáttmálanna
Sáttmálum um alþjóðlega flutninga er ætlað það hlutverk að sam-
ræma vissa þætti í skiptum aðilja í farmflutningssamningum. Þeir
fjalla því fyrst og fremst um einkaréttarleg málefni sem aðildar-
ríkjunum er ætlað að samræma með því að veita sáttmálunum laga-
gildi.
Allir ofangreindir sáttmálar, að Genfarsáttmálanum undanskildum,
hafa ekki efnislega önnur ákvæði að geyma en þau sem fjalla um sam-
skipti aðilja sjálfs farmsamningsins. 1 Genfarsamningnum eru auk
þess óskyld ákvæði um samskipti þróaðra og vanþróaðra ríkja í „multi-
modal“ flutningum. Aðildarríki heita því m.a. að taka tillit til sér-
stakra hagsmuna og vandamála þróunarríkjanna í „multimodal" flutn-
ingum. Aðildarríkin fallast ennfremur á að hlutdeild þróaðra og van-
þróaðra ríkja í slíkum flutningum skuli vera sanngjörn.
Mörg þróunarríki hafa verið andsnúin Genfarsamningnum vegna
þessara ákvæða. Þau álíta að sáttmáli með samræmdum reglum um
flutningasamninga eigi ekki að geyma allsendis óskyld ákvæði um efna-
hagsleg markmið. Það verði að gera með sérstökum sáttmála. Ríki
sem gerðist aðili að Genfarsamningnum taki á sig þá skuldbindingu
að þjóðarétti að frjáls viðskipti um „multimodal“ flutninga á yfirráða-
svæði þeirra verði skipt á „sanngjarnan" hátt á milli aðilja frá þró-
uðum og vanþróuðum þjóðum. Það sé ótækt að ríki taki á sig slíka al-
menna skuldbindingu og því sé vonlaust fyrir þau að gerast aðiljar að
Genfarsamningnum.
Ákvæði sáttmálanna eru ekki eins efnislega. Þeir hafa allir ákvæði
um gildissvið sitt, ábyrgð farmflytj enda, takmörk og tímamörk ábyrgð-
ar, réttarstöðu starfsmanna farmflytjenda og skyldur sendanda. Þeir
244