Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.02.1995, Blaðsíða 79

Tímarit lögfræðinga - 01.02.1995, Blaðsíða 79
hafði ekki komið til kasta dómstóla fyrr, þannig að hér var mörkuð regla þar sem engin var fyrir. Þessi regla var síðan ítrekuð í síðari dóminum, en atvik þess máls urðu fyrir gildistöku laga nr. 27/1951 um meðferð opinberra mála. Með þessum dómum voru í fyrsta sinn mótaðar reglur um fébótaábyrgð ríkisins vegna mistaka starfsmanna sem síðar vom lögfestar eins og að framan er rakið. Reglur um atvinnurekendaábyrgð hefur Hæstiréttur mótað svo sem hér segir. Hæstaréttardómar 1934, bls. 862 (kolakranadómur). Verið var að skipa upp kolum við Reykjavíkurhöfn með kolakrana. Vegna hvass- viðris rann kraninn út af teinum og rakst á skip sem verið var að tæma og skemmdi meðal annars framsiglu þess og reykháf. Eigandi kranans var krafinn skaðabóta og féllu orð svo í dómi Hæstaréttar um þá kröfu. „Eftir reynslunni fyrr um daginn mátti þeim, sem af hálfu áfrýjanda [eiganda kolakranansj unnu við kolakranann, vera það ljóst, að samfara vinnu með honum í því hvassviðri, sem var kl. 19.45 hlaut að vera allmikil hætta, og áhættuna á þeirri ráðstöfun verður áfrýjandi að bera, eins og á stóð“.18 Hér er ótvírætt tekið af skarið um að atvinnurekandi og eigandi tækis sem veldur tjóni beri ábyrgð á gáleysi starfsmanna sinna. Þessi meginregla var síðan ítrekuð í dómum árið eftir, sbr. H 1935, bls. 48 og 85. Síðan hefur hún verði margítrekuð með ýmsum blæbrigðum. I 23. gr. skaðabótalaga nr. 50/1993 er gert ráð fyrir að slík regla sé til. Reglu um skaðsemisábyrgð hefur Hæstiréttur mótað í eftirfarandi dómi: Hæstaréttardómar 1974, bls. 977 (sódavatnsflöskudómur). A starfaði í verzlun. Sódavatnsflaska sem var í kassa skammt frá afgreiðsluborðinu sem hún stóð við sprakk með þeim afleiðingum að annað auga skaddaðist af gler- broti. Hún krafði Ö, framleiðanda sódavatnsins, um bætur. Engin einhlít skýring fannst á því hvers vegna flaskan sprakk, en þó talið sannað að veikur blettur hafi verið í flöskunni sem valdið hafi hættu á að flaskan spryngi við 20-25 stiga hita. I dómi 18 Ólafur Lárusson: Ábyrgð vinnuveitenda á saknæmu atferli starfsmanna þeirra. Lög og saga. Hlaðbúð. Rv. 1958, bls. 41-46. Hann bendir á nokkra dóma Landsyfirréttarins, þar sem ekki verði betur séð en miðað sé við reglu um ábyrgð vinnuveitanda á sök starfsmanna, sjá Dómasafn VI (1899), bls. 87; VI (1900), bls. 202 og VII (1906), bls. 270. Einnig tilgreinir hann þrjá dóma út af árekstrum skipa, sjá Dómasafn VIII (1908), bls. 36, 41 og 63. Þórður Eyjólfsson er hins vegar á öðru máli og telur ekki unnt að draga þá ályktun af framangreindum dómum sem Ólafur Lárusson gerir. Sjá Þórð Eyjólfsson: Udviklingen indenfor islandsk erstatningsret i de sidste ártier. Svensk Juristtidning 1969, bls. 140-55. Þeir eru sammála um að kolakranadómurinn sé fyrsta skýra dæmið um atvinnurekendaábyrgð án sérstakrar lagaheimildar, sjá Amljót Björnsson: Skaðabótaréttur. Hið ísl. bókmenntafélag. Rv. 1988, bls. 39-40. Gizur Bergsteinsson dregur þetta þó í efa með því að áfrýjandi málsins hafi ekki borið það fyrir að hann væri undan húsbóndaábyrgð þeginn. Nokkrar hugleiðingar um fébótaábyrgð ríkisins. Afmælisrit helgað Einari Amórssyni. Isafoldarprentsmiðja hf. Rv. 1940, bls. 82. 73
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Tímarit lögfræðinga

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.