Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.09.2003, Síða 10

Tímarit lögfræðinga - 01.09.2003, Síða 10
inntar af hendi getur hann þurft atbeina dómstóla til þess að heimta greiðslu sína til baka. Riftunaryfirlýsingin þarf ekki að vera í neinu sérstöku formi. Hún getur þannig verið munnleg þótt verið sé að rifta skriflegum kaupsamningi. Jafnvel hefur verið talið að samningsaðili geti með háttsemi sinni einni gefið svo rækilega til kynna að hann rifti samningi að ekki sé þörf sérstakrar yfirlýsingar þar um, sbr. H 1942 326, sem varðar leigusamning. Riftun er úrræði sem er andsvar við vanefnd viðsemjanda. Vanefnd er því forsenda þess að unnt sé að tala um riftun. Svo sem síðar greinir eru gerðar til- teknar kröfur til umfangs vanefndar eða að ekki hafi verið efnt innan hæfilegs viðbótarfrests. Riftun er svonefnt gagnkvæmnisúrræði, þ.e. vanefndaúrræði sem endurspeglar hina gagnkvæmu efndaskyldu samningsaðilja, fullar efndir af hálfu annars samningsaðiljans er forsenda þess að hinum beri að efna að fullu. Veruleg vanhöld á efndum fela í sér að gagnaðiljanum er rétt að fella niður greiðslu af sinni hálfu.4 Annað og skylt gagnkvæmnisúrræði er afsláttur sem hefur stundum verið kallaður riftun að hluta.5 Riftun beinist yfirleitt að aðalskyldum samnings og er því ósamrýmanleg úrræðum eins og kröfu um efndir in natura eða kröfu um endurbætur á samn- ingsandlaginu. Þrátt fyrir þetta er ekki unnt að segja að af riftun leiði að öll ákvæði samningsins eða allar skyldur aðiljanna, hvors gagnvart öðrum, falli úr gildi. Riftunin stendur því þannig ekki í vegi að unnt sé að hafa uppi skaðabóta- kröfu samkvæmt samningi á hendur þeim sem hefur vanefnt, auk þess sem ýmsar skyldur aðiljanna haldast, t.d. almenn trúnaðarskylda og sérstakar skyld- ur, svo sem skylda til varðveizlu á samningsandlagi sem afhent hefur verið.6 Riftunarhugtakið byggir á þremur meginþáttum, þ.e.: a) Vanefndum viðsemjanda sem þurfa að vera verulegar eða felast í því að hann sinnir ekki skilmálum um efndir innan hæfilegs viðbótarfrests. b) Yfirlýsingu samningsaðilja, beinni eða óbeinni, um riftun samnings. c) Tilteknunr afleiðingum þeirrar yfirlýsingar, þ.e. niðurfellingu greiðslna og skilum á þeim greiðslum sem kunna að hafa verið inntar af hendi. Algengast er að riftun eigi sér stað þegar vanefnd verður á aðalskyldum skuldarans. Verður að telja að vanefnd á aukaskyldum myndi ekki réttlæta riftun nema við sérstakar aðstæður eða þegar vanefnd er orðin mjög alvarleg og að heildarmat myndi leiða til þess að vanefndin teldist veruleg. Það er því ekki útilokað, séu skilyrði fyrir hendi, að rifta vegna vanefndar á aukaskyldum, en eins og fyrr segir yrði það fátítt.7 4 Kai Kriiger: Norsk kj0psrett, bls. 399-400. 5 Sjá Olafur Lárusson: Kaflar úr kröfurétti, bls. 33. 6 Sjá og Viggo Hagstroni: Obligasjonsrett, bls. 409. 7 Mads Bryde Andersen og Joseph Lookofsky: Lærebog i obligationsret I, bls. 215. 118
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108

x

Tímarit lögfræðinga

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.