Tímarit lögfræðinga - 01.09.2003, Page 40

3.2.3 Víxlar, tékkar, skuldabréf og önnur viðskiptabréf, að svo miklu leyti
sem álitaefni sem til úrlausnar eru snerta eðli þeirra sem viðskipta-
bréfa
I c-lið er kveðið svo á að samningsskuldbindingar sem reistar eru á víxlum,
tékkum, skuldabréfum og öðrum viðskiptabréfum, að svo miklu leyti sem álita-
efni sem til úrlausnar eru snerta eðli þeirra sem viðskiptabréfa, falli utan gildis-
sviðs laganna. Þó að réttarsamband aðila samkvæmt viðskiptabréfi feli að jafn-
aði í sér samningsskuldbindingu hafa lengi gilt um viðskiptabréf sérreglur sem
ganga framar almennum reglum samningaréttar. Astæða þess að viðskiptabréfa-
reglum er haldið utan gildissviðs laganna er einmitt sú að hrófla ekki við þessum
reglum.26
I greinargerð með frumvarpi til laga nr. 43/2000 segir að við gerð Rómar-
samningsins hafi þau rök verið færð fyrir þessu að hinar sveigjanlegu megin-
reglur laganna, einkum þær sem fram koma í 3. og 4. gr., hafi verið taldar eiga
illa við um viðskiptabréf. Þá séu flest ríki EES aðilar að Genfarsamþykktinni um
víxillög frá 1930 og annarri samþykkt um tékkalög sem skuldbundu aðila til að
taka upp í lög hjá sér reglur sem væru samhljóða texta að slíkum lögum sem
fylgdu samþykktunum. Samþykktimar væru ekki undirritaðar af íslands hálfu,
en þrátt fyrir það hafi þótt rétt að breyta íslenskum lögum um víxla og tékka til
samræmis við þær.27 Bent skal á að ítarlegar lagaskilareglur er að finna í 14.
kafla víxillaga nr. 93/1933 og 12. kafla tékkalaga nr. 94/1933.28
Ekki er að finna nánari afmörkun á því í greininni hvað átt er við með orð-
unum „önnur viðskiptabréf*. Því kann að vera mismunandi háttað milli ein-
stakra ríkja hvaða bréf teljist viðskiptabréf. Giuliano og Lagarde taka fram að
úrlausn þess hvort skjal telst viðskiptabréf ráðist af lögum dómstólsríkisins,
þ.m.t. reglum alþjóðlegs einkamálaréttar.29 Þó skal ítrekað að ekki nægir það eitt
og sér að skjal teljist viðskiptabréf til þess að ágreiningur falli utan gildissviðs
laganna. Það er skilyrði að álitaefnið snerti eðli skjalsins sem viðskiptabréfs.30
3.2.4 Gerðardómssamningar og samningar um val á dómstóli
í d-lið segir að gerðardómssamningar og samningar um val á dómstóli falli
utan gildissviðs laganna. Hafi samningur m.a. að geyma ákvæði um gerðar-
dómsmeðferð eða val á dómstóli leiðir af undantekningu þessari að aðeins þau
ákvæði falla utan gildissviðs laganna en samningurinn ekki að öðru leyti.31
26 Sjá t.d. Cheshire & North: Private Intemational Law, bls. 547.
27 Alþt. 1999-2000, A-deild, bls. 699.
28 Sjá nánar Ólafur Lárusson: Víxlar og tékkar. Reykjavík 1957, bls. 13-14 og 112-116. Sjá
einnig Eggert Óskarsson: „Um alþjóðlegan einkamálarétt og viðfangsefni hans“, bls. 16.
29 Mario Giuliano & Paul Lagarde: OJ 1980 C 282, bls. 11.
30 Sjá t.d. Cheshire & North: Private Intemational Law, bls. 547.
31 Alþt. 1999-2000, A-deild, bls. 699.
148