Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1913, Page 6

2
og er í sögunura gelið allra þeirra tegunda, sem liafa ílendst
hjer, og enda íleiri en nú tíðkast. En í því efni, sem hjer
ræðir ura, skifta ekki máli önnur dýr en kindur, nautgripir,
svín og liundar. I3að lægi næst að giska á, að veikin sje lijer
komin á þann liátt, að eitthvað af þeim skepnum, sem land-
námsmenn íluttu með sjer liingað frá Noregi, liafi verið sýkt,
og þessar skepnur því næst sýkt aðrar. En ekki er þessi
ágiskun sennileg, því að allar líkur eru til þess, að sullaveiki
hafi aldrei verið í Noregi. Það er ekki liðin nema rúmlega
hálf öld síðan læknar fengu verulega þekkingu á þessari veiki,
en síðan hefur það komið í Ijós, að hennar hefur ekki orðið
vart í Noregi, svo teljandi sje; það er að sjálfsögðu ekki tak-
andi mark á því, að veikinnar er ekki gelið frá þeim tíma,
sem landnám stóð yfir; sjúkdómsliugmyndin þekktist ekki,
enda sjaldan gefin nein lýsing á sjúkdómum svo nákvæm, að
af því mætti þekkja þá. En liitt er mjög ósennilegt, að sulla-
veikin liefði síðar dáið út í Noregi, ef hún hefði á þeim tíma
verið þar landlæg. Engar líkur eru til þess, að veikinni hefði
verið útrýmt úr landi, sem lil skamms tíma hefur verið holds-
veikisbæli.
Jeg lít því svo á sem leyfdegt sje að álykta, að sulla-
veikin liafi ekki verið í Noregi á Jandnámsöld íslands, og ef
þella er rjett, gátu landnámsmenn ekki ílutt hana með sjer
þaðan.
En hvaðan er liún þá komin til íslands? Þess er víða
getið, að landnámsmenn komu til íslands frá Hjaltlandi, Orkn-
eyjum, Suðureyjum og írlandi; þeir höfðu þar margir hverjir
áfangaslað á leiðinni frá Noregi, og dvöldu þar stundum árum
saman. Þessir menn liafa eflausl liaft með sjer liúsdýr frá
þessum löndum. Hvort sullaveiki hafi verið til í þessum
löndum á þeim tímum, verður ekki sagt, af sömu ástæðuni
og áður var sagt um Noreg, en nú á dögum er veikin að vísu
engan veginn algeng á þessum slöðum, en til er liún þar, og
sumstaðar til muna, einkum á Hjaltlandi.
Likurnar eru því meiri til þess að sullaveikin sje þaðan
komin til íslands en frá Noregi.
Það er raunar engan veginn víst, að veikin hafi verið
flutt til íslands með húsdýrum landnámsmanna. Það gat vel
orðið síðar. Ekki eru þó miklar líkur til, að húpeningur liafi
verið fluttur til landsins eftir landnámsöld, fyrri en menn fóru
að hugsa um kynbætur, og það varð ekki fyrri en á 18. öld,
og þá var sullaveikin óefað algeng hjer. En hundar hafa eflausl