Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1913, Page 72

68
videie og har paa et andet Sted ytret at omtrent hver 4. Is-
lænder, der döde paa sil Sygeleje, döde som Fölge af Hydatider
og deres Komplicationer med andre Sygdomme«.
Jón Hjaltalín reynir því hjer að koma þessu af sjer; hvort
þetta, sem hann segir um Thorstensen, sje rjett, er ekki auðvelt
að segja, því hann nefnir ekki staðinn, en hvergi hef jeg getað
fundið það. Sennilega er »Sygeliste« skrifvilla. En hvað sem
Jón Thorstensen kann að hafa sagt og ályktað í þessu efni, þá
nær það ekki nokkurri átt að ætla sjer að grundvalla annað
eins atriði á dánarskýrslum, sem samdar voru af allsendis ó-
læknisfróðum mönnum (prestunum). Þær voru enn fjær lagi
en skýrslur læknanna, eins og eðlilegt er. Það er ekki sennilegt,
að Jón Hjaltalín hafi trúað þessu sjálfur, maður, sem hal'ði
verið landlæknir í 14 ár, og ekkert teljandi aðhafst, að því er
þessa veiki snerti. Ef þetta hefði verið rjett, var hjer um svo
skæða drepsótt að ræða, að starfsemi lians var ekki í neinu
öðru nauðsynlegri en einmitt þessu máli, og á hans tíð voru
gerðar nægilegar uppgötvanir á eðli veikinnar til að grundvalla
slíka starfsemi.
Næstu tilraun til að ákveða tölu sullaveikra manna á
íslandi gerir Jón Finsen1 * * *). Hann reiknar út hlutfallstöluna
milli allra sjúklinga, sem liafa leitað hans, og sullasjúklinga, og
i umdæmi hans var það 33. hver maður. I5ó telur liann þessa
lölu of háa, ef miðað sje við alla ibúa i umdæminu, og hefur
því reynt að grenslast eflir, live margar sullaveikar manneskjur
væru á 46 bæjum; þær urðu 13, eða miðað við allan fólks-
fjölda á þessum bæjum h3. hver. Á þessu var sá galli, að töl-
urnar tóku til svo fárra, og hins vegar fór Finsen við þessa
upptalning meðfram eftir sögusögn ólæknisfróðra manna.
Hann álítur enga ástæðu til að halda, að veikin sje al-
gengari annarstaðar á landinu, og niðurstaða hans verður þá
sú, að það láti nærri, að á öllu landinu sje -Í0.—50. liver mann-
eslcja sullaveik. En hann tekur það sjálfur fram, að verulega
vissu sje ekki unt að fá, nema með því rnóti að safnað verði
um langan tíma krufningarskýrslum.
Það er enginn efi á því að ágiskun Jóns Finsen er miklu
nær sanni en hinar eldri, en Jónas Jónassen, sem síðasl hefur
1) Jón Finsen: Bidrag til Kundskab om de i Island cndemiske
Echinokokker. (Ugeskr. l'. Læger 1867, Nr. 5—8.)
Sanii: Iagtlagelser angaacnde Sygdomsforholdene i Island. Kiöben-
havn 1874, bls. 65-68.