Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1913, Blaðsíða 78

74
frá siðuslu árum, er það ljóst að rjenun veikinnar hefur ekki
orðið jafnmikil allstaðar á landinu. Fjársveitirnar á Suðurlandi
standa fjársveilunum á Norðurlandi að baki i þessu efni. í Árnes-,
Borgarfjarðar- og Rangárvallasýslum eru ár eftir ár taldir flestir
sjúklingar, og sjerstaklega er það einkennilegt, að i Borgarfjarðar-
hjeraði er svo að kalla engin rjenun fyrri en 1911. En einmitt úr
þessum sveitum koma einna flestir sjúklingar til Reykjavíkur í
lækningarskyni, eflaust ekki allir tvítaldir í skýrslunum, og
hætt er við, að skýrslur læknanna úr þessum hjeruðum verði
því frernur en annarstaðar of lágar. Sumir læknarnir i þessum
lijeruðum tala líka, hvað eftir annað, um óþarflega háa hunda-
tölu og ónóga liirðusemi með þá á allan hátt. Á dögum Jósefs
Skaftasonar virðist veikin hafa verið algeng í Húnavatnssýslu,
en eftir skýrslum allra eftirmanna hans fremur fágæt.
Þá væri og þarflegt að fá fræðslu um, live margir liafi
dáið úr þessari veiki, en það væri enn fjær lagi að reyna að
gera nokkra ágiskun um það eftir þeim skýrslum, sem til eru.
Gömlu dánarskýrslur prestanna eru allsendis gagnslausar í því
efni, og sama má segja um skýrslur læknanna, enda þótt þeir
sumir telji þá, sem þeir vita að dáið hafa úr veikinni. Eftir
nokkur ár ætti þetla að verða auðveldara, þar sem nú eru
heimluð dánarvottorð áður en lík eru jarðsungin. Vonandi
verður þessi tala ekki há, en hún ætti að geta gefið hendingu
um, live margir deyja hlutfallslega úr sullaveiki.
IX. Niðurlagsorö.
Þegar sögunni er lokið, er rjett að staldra við, líta aflur
og liorfa fram. Þá vakna eðlilega spurningar: Eigum vjer að
bera kinnroða fyrir það, sem liðið er? Getum vjer vongóðir
horft fram í tímann? Hvað eigum vjer ógert?
Því verður ekki neitað, að sullaveikin á íslandi hefur
komið óorði á íslendinga í útlöndum. Það er litið svo á sem
það sje vottur um þrifnaðarskort og hirðulej7si, hve algeng
hún hefur verið. Og ekki er þetta ástæðulaust, en nokkrar eru
málsbætur. Hjer er um sameiginlegt skipbrot að ræða. Nálega
hvervetna, þar sem mikið er af hundum, kindum og naulpen-
ingi, er sullaveiki landlæg, en mismunandi algeng. Þó eru
undantekningar frá þessu, og má þar til nefna Færeyjar.
Færeyingar eru algerlega lausir við veikina. Og önnur málsból