Búnaðarrit - 01.01.1890, Blaðsíða 17
13
Hreinn sandur er öldungis ófrjór; en það er og
optast, að hann er meira og miuna blandaður öðrum
jarðtegundum, og verður hann þá því frjórri, sem hann
er meira blandaður. En yíir höfuð verður þó eigi ann-
að sagt, en að sandjörðin sje ljeleg jörð, jafnvel þó sumir
ókostir hennar geti undir stöku kringumstæðum orðið
óskaðvænir; þannig verður það eigi að skaða í vot-
viðratíð, þó henni hætti við að þorna of mjög, þegar
öðruvísi viðrar.
Af því að sandjörðin missir sína eiukennilegu eig-
inlegleika, þegar hún er mikið blönduð öðrum jarðteg-
undum, þá er sú jörð vanalega eigi nefnd sandjörð, sem
inniheldur minna af sandi en 80°/0; vanalega inniheldur
sandjörðin, sem svo er kölluð, 80—90°/0 sand.
2. Leirjörö1;
Jarðtegundin leirjörð er mynduð af loptmolnuðum
feldspath-tegundum, og er því samsett af kísilsúrum
alúmíníum-sýringi og vatni, en auk þess er hún blönd-
uð kalki, járnsamböndum, dálitlu af magnisíu og alkalí-
söltum o. fl.
Hún er æði ólík að útliti á ýmsum stöðum, sem
leiðir af innblönduðu efnunum; sumstaðar er hún hvít-
leit, annarstaðar er hún grá eða jafnvel svört, og enn
annarstaðar er hún mórauð, gulmórauð eða græir.
Btormum (flugsandur); þó er eigi svo liætt við pessu, nema sandur-
inn sje bæði smár, og mjög lítið blandaður öðrum jarðefnum. En
fjftfei sandurinn á annað borð, þá eyðileggst sá jurtagróður, sem á
honum þrifst, af því að yfir hann skeflir, og svo eyðileggur og sand-
rok opt land það, sem í nánd liggur.
1) Leirjörð frá efnafræðislegu sjónarmiði skoðað, er allt annað en
frá jarðfræðislegu eða jarðvegsfræðislegu sjónarmiði. Dað, sem í
efnafræði heitir leirjörð, er alúmíníuin-sýringur (A1,,03), og er t. d.
í gimsteinunum: rúbín og saphir.
2) Postulínsleir (Kaólín) er hrein leirjörð, og er hvít að lit —