Búnaðarrit - 01.01.1890, Blaðsíða 45
41
að jurtirnar skuli ekki visna í sandjörðinni fyr
en vatnið í henni ef orðið innan við 2°/0, þar
sem þær þó visna í mýrjörðinni, þó hún innihaldi 50°/0
vatn. En þetta leiðir fyrir það fyrsta af því, að torf-
jörðin heldur því vatni, er hún inniheldur, svo fast, að
það er jurtunum eigi aðgengilegt nema mikið sje af því;
en að öðru leyti er það af því, að jurtir þær, sem á
torfjörð vaxa (mýrgresi), þurfa miklu meira vatn, en
sandjurtirnar. Þess vegna breytist og graslagið, þegar
mýrar eru framræstar.
Þegar matjörðin er svo mettuð vatni, að allar holur
í henni eru fullar af því, þá leitast það sökum þyngdar-
innar við að síga niður; en það er eigi nema nokkur
hluti þess, sem burt getur sígið — nokkuð af því verð-
ur ávallt eptir. Það vatn, sem þannig er afslcorið fr&
að geta sigið niðar þrátt fyrir þyngdina er það, sem
lcállað er jarðrakavatn; en aflið, sem lijer mbtverkar þyngd-
inni, er hárpípuaflið.
Holurnar í jörðunni eru, sem sje, tvenns konar: stór-
ar og smáar. Stærri holurnar halda ekki vatninu ; þær
eru rakasleppandi, og þess vegna sígur nokkuð af því
niður úr jörðinni, þegar allar holur eru fylltar; en smá-
holurnar sleppa ekki vatninu, þær lialda því, og meira
að segja, þær hefja það líka, og eru því ekki einungis
rakahaldandi heldur rakaliefjandi.
Yatnsrými (Vandcapaeitet) jarðtegundanna er undir
holum þessum komið; sje mestur hluti þeirra rakaslepp-
andi, þá er vatnsrými jarðarinnar Iítið, en sje mikið af
þeim rakahefjandi, þá er það mikið. Torfjörð, mold-
jörð og leirjörð hafa mikið af rakaheQandi holurn, en
sandjörð lítið, og því drekkur hún í sig litið vatn, en
þær mikið, eins og áður er getið.
Þegar þurviðri ganga, svo að matjörðin rænist vatui