Búnaðarrit - 01.01.1890, Blaðsíða 26
dökka litsins, en hún kólnar og fljótt; enn fremur er
hún rakaþjettandi, og hefir hárpípuafl, þá bindur og
moldin uppleyst efnasambönd, og má því óhætt bera
mikinn áburð í einu á moldjörð.
Kostir moldarinnar eru þeir, að hún saman við sand
eykur samloðun hans, án þess þó að gjöra erfitt að vinna
að honum, og jafnframt gjörir hún sandjörðina færa um
að binda uppleyst áburðarefni, drekka í sig meira vatn
og halda því betur í sjer, og að hún saman við leir-
jörð bæði losar hana á líkan ■ hátt og kolasúrt kalk (sbr.
bls. 17), og gjörir hana heitari, sem bæði leiðir af hin-
um dökka lit moldarinnar, og efnabreytingum þeim, sem
sífellt verða í henni, þegar moldefnin eru að rotna.
Ókostir moldarinnar eru: að í frostum vex rúmtak
hennar mikið, af því að klakinn spennir moldagnirnar
hverja frá annari, en það getur valdið því, að jurtaræt-
urnar slitni í sundur, og þegar svo þiðnar aptur, þá
geta Jurtirnar alveg losnað upp — frosið upp, sem kall-
að er — og að hið mikla vatn, sem hún opt inniheldur
getur valdið því, að skaðleg efnasambönd myndist.
Ókostir þessir eru þó að jafnaði eigi tilfinnanlegir, því
það er sjaldan, að matjörðin innihaldi svo mikiðafmold,
að á þeim geti borið til muna.
Eptir því, hvernig moldin er mynduð, og samkvæmt
ásigkomulagi hennar, gjöra menn greinarmun á þessum
moldartegundum.
1. Myldinni mold, sem er laus í sjer, og inniheld-
ur ekkert verkandi moldefni (Hiámín, Ulmin), en er vel
blönduð öðrum jarðefnum í matjörðinni. Þessi myldna
mold er einkum í matjurtagörðuin, og í túnum, sem góð
rækt er í, og er sú moldartegund, sem vjer eigum bezta.
Hún er dökk, allt að því svört á lit.