Búnaðarrit - 01.01.1890, Blaðsíða 96
92
spýtur, að bóndinn vinni og saumi fötin á sig og smíði
áhöldin lianda sjer; nó stundi hver sitt verk; iðnaðar-
maðurinn eitt og bóndinn annað og svo komi verzlanin
og færi hverjum það, sem hann þarf, og gjöri honum
fje úr öllu, sem hann hefir aflögu. Þetta er satt, því
meira sem þjóðunum miðar áíram, því meira greinist
vinnan og þvi meira þurfa menn á verzlaninni að halda.
Það vita allir, sem nokkuð þekkja til í öðrum löndum,
að bændurnir eru þar víða löngu liættir að vinna föt
og smíða búsáhöld, og að þeir telja sjer mikinn hag að
kaupa þetta allt af öðrum; en hitt vita menn líka, að
bændurnir þar liaga búskapnum svo, að allt heimilis-
fólkið hefir ávallt nóg að starfa og þess vegna gefa bú-
in lika svo mikið af sjer, að bændurnir geta selt smjör,
ost, ull, fjenað, korn o. fl. fyrir allt, sem þeir þurfa að
kaupa og hafa þó nóg af öllu þessu eptir til heimilis-
þarfa. En þessir útlendu bændur, sem kaupa áhöld og
fatnað til búsins, verzla þá ekki ónauðsynlega. Þeir
láta búin fæða heimilin, að svo miklu leyti sem
unnt er og hafa svo sem engin matvælaskipti. Þeir
kaupa áhöld og fatnað, af því að þeir liafa engan tíma
aflögu til þess að búa þetta til; þeir hafa ávallt nóg að
starfa, sem þeim er miklu arðmeira. Hjá oss er öðru-
vísi ástatt. Bændur liaf'a jafnan fleiri eða færri menn,
sem geta lítið starfað við fjenaðarhirðingu og jarðyrkju,
hjer um bil 2/„ af árinu, og allan þennan tima verða
þessir menn fullkomin byrði á búinu, ef þeir sitja auð-
um höndum. — Hverjum manni mætti vera auðsætt að
það er enginn blessunarvegur fyrir bóndann að kaupa
alla hluti af öðrum, sem hann þarf að brúka, og láta
fyrir þetta þá muni, sem hann annaðslagið sárþarfnast, fyr-
ir sjálfur, en sitja svo með skylduliði sínu aðgjörðalaus
mikinn tíma af árinu. Allar menntaðar þjóðir leggja