Hugur - 01.01.1995, Side 100

98
Atli Harðarson
HUGUR
að hægt sé að smíða vél sem getur hermt eftir öllum reglum sem
menn fylgja, eða gert að öllu leyti það sama og mannshugurinn.13
Þegar ég segi að hægt sé að láta vél herma eftir sérhverri reglu eða
aðferð sem menn geta unnið eftir meina ég það eitt að þetta sé röklega
mögulegt. Af þessu má alls ekki draga þá ályktun að þetta sé í
mannlegu valdi. Kannski er sumt af því sem við getum gert svo
flókið að aldrei takist að láta vél herma eftir því. Kannski er Iíka
ómögulegt að smíða vél úr kísilflögum sem getur unnið sömu verk
og mannshugurinn innan eðlilegra tímamarka. Það er hugsanlegt að
öll hermilíkön af tilteknu hugarstarfi sem eru keyrð á vél úr rökrásum,
eins og nú eru notaðar við tölvusmíð, séu óþolandi seinvirk.14
Hvort sem hugsun er táknkerfi eða ekki er hægt að láta tölvu herma
eftir henni að svo miklu leyti sem henni verður lýst með táknum. Ef
hún er táknkerfi þá má gera ráð fyrir að eftirlíkingin verði raunveruleg
hugsun. Ef hugsun er ekki táknkerfi þá verður eftirlíkingin kannski
raunveruleg hugsun og kannski ekki. Hvort hún verður veltur kannski
að einhverju leyti á því hvað við erum til í að kalla „raunverulegt" í
þessu efni. Við tölum um að flugvélar fljúgi. Við segjum hins vegar
ekki að bátar syndi. Það sem báturinn gerir líkist þó sundi t.d. sela
alveg jafnmikið og ferðir flugvélarinnar líkjast flugi fugla. Það eina
sem kemur í veg fyrir að við eignum báti sundhæfileika er málvenja.
Þessi málvenja gæti verið á annan veg án þess að hugmyndir okkar
um báta, siglingar og sund breyttust að ráði. Þeir tímar koma ef til
vill að það verði spurning um málvenju fremur en sálfræðilegan
veruleika hvort rétt sé að eigna tölvum hugsun.
4. Kafli: Að gera eins
Ýmsir þeir sem fjalla um gervigreindarfræði álíta augljóst að hægt sé
að gæða tölvur hugsun og skilningi. Þeir segja sem svo að
mannsheilinn hljóti að virka með einhverju móti, einhver lögmál
13 Þótt auðvelt sé að rugla þessum tveim setningum saman hafa þær alls ekki sömu
merkingu og sú seinni er ekki rökleg afleiðing af þeirri fyrri. Hins vegar er sú
fyrri rökleg afleiðing þeirrar seinni með sama hætti og setningin „Allir strákar
elska einhveija stelpu" er rökleg afleiðing af setningunni „Til er stelpa sem allir
strákar elska.“ - Eins og ég hef gert grein fyrir rennir tilgáta Church og Turing
stoðum undir fyrri setninguna. En hún rennir engum stoðum undir þá síðari nema
reglumar séu endanlega margar.
14 Um þetta sjá Dennett 1987 bls. 323-339.