Hugur - 01.01.1995, Page 104

102
Atli Harðarson
HUGUR
hversdagsmálsins og rafmagnsfræðinnar. Það er hægt að lýsa hegðun
vélarinnar með orðalagi hugbúnaðarfræða og tala um breytur,
gagnaform, algóriþma, undirforrit og því um líkt. Með þessum
hugtökum er hægt að útskýra hegðun tölvu fullkomlega, að minnsta
kosti ef vélbúnaðurinn virkar rétt. Það er til dæmis hægt að útskýra
hvers vegna hún velur þennan leik frekar en hinn ef hún er að tefla
skák og slík útskýring er trúlega aðeins möguleg með hugtökum á
þessu milliplani.
Eins og flestir talsmenn gervigreindarfræða álítur Daniel Dennett að
til sé eitthvert ámóta millistig fyrir mannshugann eins og fyrir
tölvuna. Það sé hægt að lýsa hugarstarfi manna með hugtökum sem
eru einhvern veginn á milli hversdagsmáls og lífeðlisfræði og með
þeim hugtökum megi útskýra hvernig mannshugurinn virkar. Ýmsir
andmælendur gervigreindarfræði og hugfræði efast hins vegar um að
þetta millistig sé til.
*
Talsmenn gervigreindarfræða væna andstæðinga sína stundum um
dultrú eða hindurvitni. En það þarf enga dultrú til að efast um
möguleikana á að gæða tölvur viti og skilningi. Forsendur slíks efa
geta í fyrsta lagi verið kenningar í þá veru að milliplan eins og hér
hefur verið rætt um sé ekki til. Ef til vill má svara svona mótbárum
með því að benda á að sé ekki til neitt milliplan þá sé alltént hægt að
búa til hermilíkan af starfsemi taugafrumanna, eða smíða tauganet
sem samsvarar mannsheila, og fanga þannig allt eðli hugsunarinnar.
Ef menn geta orðað reglur sem taugafrumurnar fylgja þá er fræðilega
mögulegt að herma eftir þeim þótt trúlega takist seint að búa til
hermilíkan eða tauganet sem líkir í senn eftir öllum þeim þúsundum
milljóna taugafruma sem mannsheilinn er samsettur úr.18 En við
18 Talið er að ( mannsheila séu um það bil ÍO1^ frumur og þar af um 10* 1
taugafrumur sem tengjast í net með um það bil 101-<’ taugamót. Hraðvirkar tölvur
afkasta um 10^ einföldum aðgerðum á sekúndu eða um það bil 100 sinnum minna
en miðtaugakerfi býflugu. - Með þeirri tækni sem nú er til vantar mikið á að
hægt sé að smíða tölvu sem forrita má til að herma eftir hverri taugafrumu í
miðtaugakerfi manna og væntanlega er langt þangað til tæknin kemst á það stig að
þetta verði hægt þó ekki sé vegna annars en þess að rafeindabúnaður tölvu er um
100 milljón sinnum orkufrekari en heilafrumumar í okkur. Tölvur eyða um 10'^
joule á hverja einfalda aðgerð en miðtaugakerfið um 10'^ joule. (Sjá
Churchland & Sejnowski 1992 bls. 9.)