Hugur - 01.01.1995, Side 132

130
Jörgen Pind
HUGUR
Nám og skynjun eru meðal elstu viðfangsefna sálfræðinnar og í
augum raunhyggjumanna eins og Hebbs eru þessi viðfangsefni
nátengd því skynjunin er afrakstur náms. Öll þau „lögmál skynjunar“
sem rannsóknir sálfræðinga höfðu leitt í ljós, þ.á m. rannsóknir
Gestalt-sálfræðinganna (Koffka 1935), voru talin afrakstur náms. Af
þessum sökum var eðlilegt að þessu tvö fyrirbæri væru nátengd í
rannsóknum og kenningasmíði.
í kenningasmíði sinni einblíndi Hebb einkum á hlutverk
taugamóta. Hebb gerði ráð fyrir því að endurtekin virkni í
taugamótum (sem aftur mátti rekja til taugaboða um frumuna) breytti
þröskuldi taugamótanna þannig að þau yrðu framvegis næmari fyrir
áreitun. Af þessu leiðir auknar líkur á því að nærliggjandi frumur sýni
sambærilega virkni, þ.e. fylgni í virkni þeirra eykst. Hebb gerði ráð
fyrir þvi að slík endurtekin, samstillt virkni í hópi taugafrumna tengdi
þær saman þannig að þær væru líklegar til að svara áreitum sem ein
heild. Slíkar heildir nefndi Hebb „frumuklasa“ (cell assemblies). Hebb
taldi að leita mætti skýringa á lögmálum skynjunar og eðli náms í
tilvist slíkra frumuklasa (mynd 1).
Mynd 1: Kenning Hebbs um tengslamyndun í taugakerfinu. A og B
eru mengi taugafrumna (aðeins fáar frumur eru hér sýndar). Taugaboð
berst frá A til B eftir a. Það veldur því að taugamengin A og B verða
virk á sama tfma. Endurtekin áreitun taugasímans a leiðir til þess að
þröskuldur fyrir taugaboð lækkar og því þarf stöðugt minni áreitun
til að kalla fram virkni í B.