Dvöl - 01.04.1948, Page 46

108
DVOL
til að rjúfa þessa dauðaþögn. Hljóðið barsl
mér aftur í marghundraðföldu, ægilegu berg-
máli, eins og það kvíði því að hverfa 'í gjár
þessa sundurtætta landslags.
Til að verjast hinum napra kulda, sveip-
aði ég ullarvoð minni þéttar um mig.
Reyndi f.vrir mér með járnslegnum fjallastaf
\ið hvert fótmál og hélt áfram ferðinni yfir
hraun, sprungur og hjarnbreiður, en fylgdar-
maður ininn gekk við hlið mér og áminnti
mig um að fara gætilega. Þannig tókst mér
að komast upp á fjarska háan hnjúk, en
hér og hvar ultu hraunmolar undan fótum
mínum og þeyLtust niður fjallshlíðina með
miklum gný. Ekki sá ég enn móta fyrir gíg
þeim, sem fyrir fjörutíu árum hafði gosið
svörtum, eyðandi sandstraumum, en þegar
upp á fjallsbrúnina kom. sá ég fyrir mér
eins konar skál, sem var opin á einn veg, en
í botni hennar voru þrjár eða fjórar sprungur
og niður í þær rann leysingavatn úr hlíðun-
um í smálækjum. Reykjareim. með einkenni-
legri og óþægilegri lykt Iagði upp frá sprung-
unum, og mér virtist ég heyra einhvern há-
vaða í fjarska, stundum eins og ólgandi
suðu, stundum eins og þrumugný.
„Þetta er líklega upprunalegi gígurinn,“
sagði ég við fylgdarmann minn.
Hann var náfölur í andliti. og svipur hans
Iýsti undrun og ótta.
„Hvað er að yður?“ spurði ég í sk.vndi.
„Hafið þér aldrei komið hingað áður?“
„Jú, vissulega hef ég komið hingað áður,"
svaraði hann, „en þá hefur aldrei verið svona
umhorfs hér. Síðast þegar ég kom hingað,
var hér engin dæld, heldur slétt hjarnbreiða.“
„Nei, er það svo?“ hrópaði ég og brann af
áhuga. „Hvaða ályktun dragið þér af því?
Er nýtt gos í vændum?"
„Það ótlast ég, herra. Hvað annað gæti
orsakað slíkt? Þér sjáið, að þarna hlýtur að
vera mikill hiti, fyrst hinn þykki jökull er
bráðnaður. Aðeins efst á brúnunum eru hér
og livar eftir smáskaflar, en í miðjunni er
allt bráðnað."
„Já, og jarðvegurinn er líka volgur,"
bætti ég við, um leið og ég beygði mig og
þreifaði á jörðinni.
„Við verðum að forða okkur sem fyrst.“
svaraði fylgdarmaður minn og óttinn varð æ
auðsærri á andliti hans. „Hér vil ég ekki vera.
Nú er um lífið að tefla. Við verðum að
flýta okkur til byggða og segja hvað við
höfum séð."
„O, hættan er varla eins nálæg og þér
haldið," svaraði ég, „því við sjáum, að
snjórinn bráðnar liægl. Hingað kem ég ekki
framar og áður en ég fer, langar mig til að
alhuga þessa skál nánar og líta niður í eina
sprunguna.“
„Æi nei, herra, gerið það ekki,“ sagði
fylgdarsveinn minn. „Það getur varðað yðar
líf.“
„Mig langar samt að reyna, ef þér viljið
bíða eftir mér.“ sagði ég, fastákveðinn í að
voga þetta, þótt hann væri því mótfallinn.
„Já, ég skal bíða,“ svaraði maðurinn, en
ekki er það mín sök, ef illa fer fyrir yður. Ég
hef sagl mitt álit og \ ið það stend ég.“
Gígurinn eða skálin hefur líklega verið
svo sem fimmtíu feta djúp, með aflíðandi
hlíðum. Þreifandi fyrir mér með stafnum,
klil’raði ég varlega niður á við, stanzaði oft
til að athuga hita hraunsins með hendinni,
en hann jókst stöðugt, þó ekki svo mjög, að
vekti ótta minn. Á skammri stundu var ég
kominn í boln skálarinnar og stóð við
sprungu, sem var svo víð, að ég sá langt
niður í iður íjallsins. Sprungan var um það
fjögurra feta breið, mjög hlykkjótt og upp
úr henni gaus hinn einkennilegi þefur, sem
áður var getið, en var nú mun sterkari. Smá-
lækur rann frá hinum bráðnandi snjó, niður
í sprunguna, en hvarf í myrkrið, langt niðri,
en þaðan heyrðist suð, ólga og kliður, er
við og við breyttust í háar drunur.
Staðurinn, umhverfið og þó fyrst og fremst
meðvitundin um bættuna, batt mig undar-
legum álögum, svo ég varð að herða mig
upp lil að geta hörfað nokkur skref aftur íi
bak. Samt hélt ég mig í nánd við sprunguna
og sinnti því engu, að fylgdarmaður minn