Valsblaðið - 01.05.2008, Blaðsíða 97

Af spjöldum sögunnar
Þessi mynd er líklega tekin í Vatnaskógi
árið 1940 eða upp úr því. Trúlega er sr.
Friðrik með piltum í sr. Friðriksherbergi.
Þessi mynd afsr. Friðrik að stjórna
drengjum syngja er líklega tekin uppi
á þakinu á Amtmannsstíg 2B. Hún gœti
verið tekin um eða ejtir miðjan þriðja
áratuginn.
ur. Hann benti strákunum á „mannúð-
arverk nútímans," eins og hann kallaði
þau, „óséð fyrir nokkrum árum,“ bætti
hann við og benti á Laugarnesspítala,
Vífilstaðaspítala og Kleppsspítala. Sr.
Friðrik sem hafði verið prestur á Laugar-
nesspítalanum sagði að brátt yrði holds-
veikin sigruð. Hann talaði um geð-
veiki og berkla og kærleikann og hann
sagði að allt kærleiksleysi í samskiptum
manna hljómaði eins og hjáróma streng-
ir og falskir tónar í samstilltum söng. Og
margt fleira talaði hann og útskýrði þenn-
an júlídag 1911, þar á meðal að Sursum
Corda þýðir lyftum hjörtum til himins.
Valur er einstakur. Varla hefur nokk-
urt félag verið stofnað í göfugri tilgangi
og ekki er vitað um annað knattspyrnu-
félag sem hefur það markmið fremst að
leita Guðs ríkis en setur knattspymuna í
annað sæti. Sr. Friðrik kenndi Valsmönn-
um að vera heilbrigðar sálir í hraust-
um líkömum. Hann brýndi fyrir þeim að
vera öllum fremri í mannlegum dyggð-
um; karlmennsku, kærleika, örlæti, sjálf-
stillingu, fordómaleysi, vináttu, samúð,
ósérhlífni, auðmýkt og þolinmæði. Hann
kenndi þeim heiðarlega samkeppni og að
láta ekki kappið bera fegurðina ofurliði.
Hann brýndi þá til að keppa alltaf til sig-
urs og sigurlauna. Valsmenn eiga að vera
Þessi mynd er örugglega tekin fyrir 1939, kannski um eða eftir 1930. Trúlega eru þetta
piltar úr KFUM, kannski Valspiltar. En efmyndin er tekin um 1920 gœtu þetta líka
verið félagar í Hvat?
í fremstu röð, hver í sinni köllun, sinni
grein.
Valsmenn, með knattspyrnuna í öðm
sæti, unnu glæsta sigra á knattspymuvell-
inum og áhrif sr. Friðriks vom sterkust í
þeim Valsdrengjum sem fullorðnuðust á
blómatíma félagsins milli 1930 og 1950.
Þeir færðu Val helming þeirra íslands-
meistaratitla sem hann hefur fengið í
efstu deild knattspyrnunnar og árið 1939
keyptu drengirnir hans sr. Friðriks jörð-
ina Hlíöarenda, við enda Öskjuhlíðar.
Svo eltist sr. Friðrik og dó, en varla
mun sterkari minning um nokkurn mann
á íslandi. Oft á ári hverju em haldnar
guðsþjónustur og samkomur til að minn-
ast hans. Höggmynd af sr. Friðrik, með
dreng sér við hlið, er í miðju höfuðborg-
arinnar, við Lækjargötu og minnisvarð-
ar eru á Hlíðarenda, í Vatnaskógi nærri
Oddakoti við Eyrarvatn, og í þjóðbraut
við Háls í Svarfaðardal á veginum milli
Akureyrar og Dalvíkur.
Við hittumst í draumi í Versluninni
Vísi á Laugavegi 1 og þaðan gengum við
saman upp brattan Skólavörðustíginn.
Hann spurði mig hvort Valsmenn hefðu
ekki lengur þörf fyrir boðskap sinn. Ég
játti því, en sagði að aðferðir hans hent-
uðu ef til vill ekki nútímanum. „Þá er að
finna nýjar,“ sagði hann. „Það er áskomn
Vals að endurnýja framleiðslutækin, upp-
eldisaðferðirnar, svo Valsmenn hætti ekki
að skilja hvaðan sönn verðmæti koma,
því uppspretta sannra verðmæta má ekki
gmggast eða þorna upp.“
Hátt á hæðinni stendur Hallgríms-
kirkja. „Þarna er frægasti staður á land-
inu,“ sagði hann, og benti upp bratt-
ann; „að kirkjunni fara allir gestir sem
til landsins koma.“ „Já, en gleymdu ekki
Bláa lóninu hans Gríms Sæmundsen for-
manns Vals,“ sagði ég, „ekki fara færri
þangað." „Verum est, verum est,“ sagði
hann á latínu og bætti því við að Bláa
lónið væri sannkallaður kærleiksstað-
ur sem bæði líknar og læknar. „Bláa lón-
ið er líkt og Valur, kærleiks- og heilsu-
bmnnur fyrir líkama og sál.“ „Gáðu að
því,“ hélt hann áfram, „að Bláa lónið er
afurð annars, líkt og Valur. Jarðorka sem
sótt er til framleiðslu á rafmagni og heitu
vatni hefur, svona aukreitis, skapað Bláa
lónið. Það er guðsgjöf. Eins er það með
Val, orkan og viskan sem sótt er í helga
bók til þess að göfga Val hefur aukreitis
skilað Valsmönnum í fremstu röð. Valur
er guðsgjöf.“
Áfram göngum við brattann. Hátt á
himni yfir turni kirkjunnar sjáum við
ljós vonarinnar. „Persónulega minning-
in um mig, segir hann, getur ekki kom-
ið í stað réttra markmiða Vals og má ekki
bera þau ofurliði." „Hefur þú þá áhuga á
að taka að þér hlutverk Hitaveitu Suður-
nesja fyrir Val,“ spyr ég. Hann hlær hátt
og segir að Hitaveitan sé fyrir Bláa lónið,
en að hann vilji gjarnan verða Saltverk-
smiðja Suðurnesja og þá geti Valur orðið
salt jarðarinnar.
Hann hafði varla sleppt orðinu þeg-
ar Valsmenn bar að í hópum og áfram
gengu allir brattann, léttir í lund; fram á
lýsandi leið vonarinnar. Sr. Friðrik var
leiðtoginn og með honum myndum við
leggja grunn að sigri, þá kemur um síðir
sá dagur að ljós vonarinnar verður stjarna
veruleikans.
Valsblaðíð 2008
97