Tímarit um uppeldi og menntamál - 01.01.1891, Page 7

7
handvinnan var rekiní samræmi viðgrundvallarreglurupp-
eldisfræðinnar í barnaskólunum, var Pestalozzi (1846—
1827). Hann talar um <t.verhleyt stafrófskver* (A BCides
Könnens). Jegsegi, að Pestalozzi bafi gefið tilefni til pess,
aðhandvinnan var seinna kennd pannig, en ekki eins og
áður átti sjer stað sem*Jiandverh; pví að hann kenndi
hana ekki pannig sjálfur; en pað var, eins og kunnugt
er, Fr. Fr'óbel (1782—1852), sem fann praktiskt form
fyrir pessar liugmyndir Pestalozzis. í smá- barnaskólum
Pröbels (Kindergarten) lielzt líkamleg vinna í liöndur
við hina andlegu, og börnunum er fengið verkefni til
að spreyta andann á. Andi og líkarni eru par í stöð-
ugri samvinnu frá pví að barnið fer að bera skyn á
hlutina í kringum sig. En Eröbels smá- barnaskólar
eru ekki skólar í peim skilningi, sem vjer nú tölurn um
skóla, og Eröbel hugsaði sjer ekki, að handvinnunni
skyldi haldið áfram í barnaskólunum.
Dr. Uno Cygnœus (f. 1810) tekur par við, sem
Eröbel hættir, og setur handvinnuna í fremstu röð í
skólanáminu, og um leið má svo að orði kveða, að hann
skapi nýja og betri skóla í Einnlandi. paðan er sú
«slöjd»-alda runnin, sem á pessari öld hefur breiðzt út,
fyrst til Svípjóðar, par sem skólinn í Náás varð mið-
punktur hennar, og svo hjer og hvar um alla Norður-
álfuna, og sem nú er að breiðast út um allan heim, par
sem skólar eru haldnir.
J>að er pví fyrst á seinni hluta pessarar aldar, sem
handvinna í skólunum er skj^rt og eindregið sett fram
ng skoðuð sem menntandi liður í skólastarjinu, og tek-
in í þjónustu uypddisins.
öll sú handvinna í skólum, hverju nafni sem nefn-
ist, er hefur andlegt og líkamlegt uppeldi nemandans
fyrir markmið, er um allan heim nefnd <slöjd*, og
mætti nefna hana skólaiðnað, til aðgreiningar frá heim-