Tímarit um uppeldi og menntamál - 01.01.1892, Blaðsíða 53
51
eldra sína báða hafði hann misst, er hann var 10—
12 ára, og fór hann þá til frændfólks síns. Lítil
rækt var lögð við að kenna honum á unga aldri, og
á 16. ár var hann kominn, þegar hann komst í lat-
inuskóla. Harmaði hann það mjög síðar, hve mörg
dýrmæt námsár hefðu farið forgörðum fyrir sjer.
En þar bætti þó úr skák, að skólanámið gekk fljótt
og vel, því að hann var skarpgáfaður, þauliðinn og
stálminnugur. Þegar hann var 19 ára, fór hann á
skóla í Herborn og stundaði þar guðfræði. Hinrik
Alsteð, kennari hans þar, hafði mikil og góð áhrif á
hann, styrkti og glæddi hjá honum trúna, er honum
hafði verið innrætt þegar í æsku, kenndi honum
gagnfræði og vakti hjá honum áhuga á þeim. Frá
Herborn fór Comeníus til Heiðelbergs og hjelt þar
áfram guðfræðisnámi. Þaðan ferðaðist hann til Hol-
lands og komst þar í kynni við ríkan kaupmann,
Loðvík de Geer, er reyndist honum trvggðavinur og
styrkti hann stórum síðar. Sumir segja, að hann
hafi þá líka brugðið sjer til Englands; en hvað sem
því líður, þá sneri hann brátt lieim aptur úr ferðalaginu,
og einsetti sjer að vinna ættjörðu sinni og trúbræðr-
um það gagn, er hann mætti.
Eigi var hann nema 22 ára, er hann hafði lokið námi
í Heiðelbergi, og of ungur til að takast prestsstörf
á hendur. En þá var honum fengin í hendur for-
stjórn bræðraskólans i Prerau í Máhren; þarbyrjaði
hann lcennslustörf sín og þar hóf hann að rita kennslu-
bækur sínar. Hann kom latínukennslunni í betra
horf við skóla sinn en verið hafði, og kom þar á
meiri gagnfræðakennslu en áður. Þegar hann hafði
verið skamma stund skólastjóri, tók hann prestsvígslu,
og gaf sig að sinni minna við kennslumálum.