Uppeldi og menntun - 01.07.2006, Page 11

Uppeldi og menntun - 01.07.2006, Page 11
11 Markmið þessarar greinar er, eins og áður sagði, að greina megineinkenni íslenskrar umönnunarstefnu með því að bera hana saman við stefnu annarra Norðurlanda sl. 60 ár, eða frá árinu 1944. Upphaf tímabilsins markast af fyrstu tillögum að lögum um dagvistarmál á alþingi. Rannsókn á stefnumótuninni á tímabilinu 1944–1984 var unnin í tengslum við rannsókn á þróun íslenskrar fjölskyldustefnu. í þeirri rannsókn var m.a. lögð áhersla á að greina öll frumvörp sem lögð voru fram á alþingi um opin- beran stuðning vegna umönnunar barna (Guðný Björk Eydal, 2005a). Til viðbótar við skjalagreininguna var aflað ritaðra heimilda um stefnuna annars staðar á Norðurlönd- um. Sams konar aðferðafræði var beitt við greiningu á stefnunni frá 1984, en sá hluti greiningarinnar og samanburður við hin löndin hefur verið unninn í tengslum við rannsókn á áhrifum hinna nýju íslensku fæðingaorlofslaga. Með því að beita hvoru- tveggja í senn, samanburðarsjónarhorni og sögulegu, má greina hvað ísland hefur átt sameiginlegt með hinum Norðurlöndunum og að sama skapi að hvaða leyti löndin hafa farið ólíkar leiðir. Þar sem dagvistarþjónusta er fyrst og fremst verkefni sveitarfélaga getur verið mikill munur á þjónustu sem sveitarfélög í sama landi veita (Hanssen og Elvehøj, 1997; kröger, 1997). Hér verður eingöngu fjallað um megineinkenni stefnu einstakra landa en stefnmótun einstakra sveitarfélaga ekki skoðuð. Tölfræðigögn, þ.e. gögn úr ársskýrslum Norrænu ráðherranefndarinnar um tölfræði velferðarmála, eru einnig notuð til að meta umfang og einkenni réttinda. 1944–1972: fruMVörp til laga uM dagVistarMál og fæð­ingarorlof Hugmyndir um að setja þyrfti lög um dagvistarmál og fæðingarorlof voru fyrst kynntar á alþingi á fimmta áratug síðustu aldar. Árið 1946 flutti katrín Thoroddsen, þingmaður Sósíalistaflokksins, frumvarp þar sem hún mælti m.a. fyrir uppbyggingu dagvistar fyrir ung börn. katrín rökstuddi þörfina fyrir slík úrræði og sagði m.a.: „Það verður því all mikið fé sem þessi dagheimili kosta. En þá vaknar spurningin um það hvort borgi sig að leggja fram svo stórkostlegar fjárhæðir til hluta sem gefa ekki beinan arð. Ég vil halda því fram að engu fé sé betur varið en því sem fer til að manna, hlúa að og ala upp hina verðandi þjóðfélagsþegna….“ (Alþingistíðindi 1946, 66. löggjafarþing C. Umræður:280). katrín benti á að breyttir lifnaðarhættir þjóðar- innar og þéttbýlisþróun kallaði á ný úrræði fyrir börnin en engu líkara væri en það hefði gleymst að gera ráð fyrir börnum í kaupstöðunum. Hún lagði fyrst og fremst áherslu á þarfir barnanna en benti einnig á mikilvægi dagvistarstofnana fyrir útivinn- andi mæður, ekki síst einstæðar mæður. Frumvarpi katrínar var vísað til nefndar en var ekki afgreitt úr nefndinni og var því ekki útrætt (Alþt. 1946, 66. lögþ. C:278–284). Þó að ekki hafi orðið af lagasetningu veitti ríkið starfandi dagvistarheimilum styrki á fjárlögum, en fyrsta dagheimilið hafði verið stofnað af barnavinafélaginu Sumargjöf árið 1924 (Sumargjöf, 1974). Þörfin fyrir lög um dagvist barna var rædd aftur á sjöunda áratugnum af þingmönn- um alþýðubandalagsins, þeim Einari Olgeirssyni og Geir Gunnarssyni, sem fluttu gUð­ný Björk ey­dal
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118

x

Uppeldi og menntun

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.