Uppeldi og menntun - 01.07.2006, Side 23

Uppeldi og menntun - 01.07.2006, Side 23
23 Í hVErju fElst áhErsluMunur norð­urlanda? Eins og hér hefur verið sýnt fram á hafa Norðurlönd fetað nokkuð ólíkar leiðir í þróun umönnunarstefnu. Norski fræðimaðurinn arnlaug Leira hefur rannsakað umönnun- arstefnu á Norðurlöndum um áratuga skeið. Hún telur að greina megi þrjár megin- áherslur: 1) Umönnunargreiðslur sem hvetji til hefðbundinnar verkaskiptingar milli for- eldra; 2) Umfangsmikla opinbera dagvistarþjónustu sem hvetji til atvinnuþátttöku beggja foreldra (e. dual-earning family); 3) Lög um fæðingarorlof sem veiti bæði feðrum og mæðrum rétt; hvetji báða for- eldra til atvinnuþátttöku og umönnunar (Leira, 2002). Ef þessar áherslur eru settar upp í töflu verður munurinn á milli landanna nokkuð ljós. Spurt er hvort löndin hafi þróað umönnunargreiðslur (eftir að fæðingarorlofi lýkur); hversu hátt hlutfall barna sé í dagvist (2003); og um sjálfstæðan rétt feðra til fæðingarorlofs (2006). Tafla 6 – Lík­an Leira: Umönnunargreið­slur, hlut­fall barna 1–2 ára og 3–5 ára í dagvist­, (árið­ 2003), fjöldi vik­na í fæð­ingarorlofi (árið­ 2006). Umön­n­un­ar- Umfan­g­s­mikil dag­vis­t­ar- Fæðin­g­arorlof g­reiðs­lur þjón­us­t­a hvet­jan­di fyrir feður Já/Nei 1–2 3–5 Já/Nei Feður Mæður Saman­ ísland Nei Já 75 94 Já 13 13 13 Danmörk Nei Já 78 68 Nei (2)* 18 32/46 Finnland Til 3 ára Nei 36 94 Nei (3) 18 26 Noregur Til 3 ára Nei 44 85 Já 5 (2) 9 29/39 Svíþjóð Nei Já 65 94 Já 8 (2) 8 52 *Tölur innan sviga eiga við um fæðingarorlof feðra sem þeir eiga rétt á strax­ eftir fæðingu um leið og móðir er í fæðingarorlofi. aðrar tölur eiga við um fjölda vikna sem feður geta tekið þegar þeir óska, þ.e. sjálfstæður réttur. Heimild: Social protection in the Nordic countries 2003, 2005. í ofangreindri töflu virðist ísland við fyrstu sýn eiga mest sammerkt með Svíþjóð: Bæði löndin leggja áherslu á öflugt framboð dagvistar og sjálfstæðan rétt feðra. Hér verður þó að gæta að því að heildarfjöldi vikna sem foreldrar eiga rétt á greiðslum er talsvert minni hérlendis. Hér er ekki heldur tekið tillit til annarra réttinda, svo sem til veikindaleyfis vegna veikra barna eða réttar til hlutastarfa. Eigi að síður er það athygl- isvert hversu ör þróunin hefur verið á íslandi, bæði hvað varðar framboð á dagvist og fæðingarorlofi, einkum rétti feðra til fæðingarorlofs (Guðný Björk Eydal og Stefán ólafsson, 2003). gUð­ný Björk ey­dal
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118

x

Uppeldi og menntun

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.