Uppeldi og menntun - 01.07.2006, Page 23

Uppeldi og menntun - 01.07.2006, Page 23
23 Í hVErju fElst áhErsluMunur norð­urlanda? Eins og hér hefur verið sýnt fram á hafa Norðurlönd fetað nokkuð ólíkar leiðir í þróun umönnunarstefnu. Norski fræðimaðurinn arnlaug Leira hefur rannsakað umönnun- arstefnu á Norðurlöndum um áratuga skeið. Hún telur að greina megi þrjár megin- áherslur: 1) Umönnunargreiðslur sem hvetji til hefðbundinnar verkaskiptingar milli for- eldra; 2) Umfangsmikla opinbera dagvistarþjónustu sem hvetji til atvinnuþátttöku beggja foreldra (e. dual-earning family); 3) Lög um fæðingarorlof sem veiti bæði feðrum og mæðrum rétt; hvetji báða for- eldra til atvinnuþátttöku og umönnunar (Leira, 2002). Ef þessar áherslur eru settar upp í töflu verður munurinn á milli landanna nokkuð ljós. Spurt er hvort löndin hafi þróað umönnunargreiðslur (eftir að fæðingarorlofi lýkur); hversu hátt hlutfall barna sé í dagvist (2003); og um sjálfstæðan rétt feðra til fæðingarorlofs (2006). Tafla 6 – Lík­an Leira: Umönnunargreið­slur, hlut­fall barna 1–2 ára og 3–5 ára í dagvist­, (árið­ 2003), fjöldi vik­na í fæð­ingarorlofi (árið­ 2006). Umön­n­un­ar- Umfan­g­s­mikil dag­vis­t­ar- Fæðin­g­arorlof g­reiðs­lur þjón­us­t­a hvet­jan­di fyrir feður Já/Nei 1–2 3–5 Já/Nei Feður Mæður Saman­ ísland Nei Já 75 94 Já 13 13 13 Danmörk Nei Já 78 68 Nei (2)* 18 32/46 Finnland Til 3 ára Nei 36 94 Nei (3) 18 26 Noregur Til 3 ára Nei 44 85 Já 5 (2) 9 29/39 Svíþjóð Nei Já 65 94 Já 8 (2) 8 52 *Tölur innan sviga eiga við um fæðingarorlof feðra sem þeir eiga rétt á strax­ eftir fæðingu um leið og móðir er í fæðingarorlofi. aðrar tölur eiga við um fjölda vikna sem feður geta tekið þegar þeir óska, þ.e. sjálfstæður réttur. Heimild: Social protection in the Nordic countries 2003, 2005. í ofangreindri töflu virðist ísland við fyrstu sýn eiga mest sammerkt með Svíþjóð: Bæði löndin leggja áherslu á öflugt framboð dagvistar og sjálfstæðan rétt feðra. Hér verður þó að gæta að því að heildarfjöldi vikna sem foreldrar eiga rétt á greiðslum er talsvert minni hérlendis. Hér er ekki heldur tekið tillit til annarra réttinda, svo sem til veikindaleyfis vegna veikra barna eða réttar til hlutastarfa. Eigi að síður er það athygl- isvert hversu ör þróunin hefur verið á íslandi, bæði hvað varðar framboð á dagvist og fæðingarorlofi, einkum rétti feðra til fæðingarorlofs (Guðný Björk Eydal og Stefán ólafsson, 2003). gUð­ný Björk ey­dal
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118

x

Uppeldi og menntun

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.