Fróðskaparrit - 01.01.2009, Page 26

Kyn og málsligur hugburður til føroyska dag'
liga talaða frábrigdið - nakrar ábendingar
Gender and linguistic attitudes toward i/ariations in
conventional Faroese language usage - some trends
Majbritt Pauladóttir
Bergshav Management AS, Postboks 8,4891 Grimstad, Norway.
Email: MPauladottir@hotmail.com
Úrtak
Greinin er skrivað við tí í hyggju at geva eitt íkast í sam-
felagsmálfrøðiliga orðaskiftið um málsligar munir mill-
um kynini í vali av føroyskum málbúna. Serstakliga havi
eg hildið tað vera áhugavert at lýsa málið við at hyggja
at øðrum málsamfeløgum, sum eru í eini støðu, ið lík-
ist føroysku málstøðuni, t.e. at dagliga talaða frábrigdið
liggur langt frá standardfrábrigdinum, so at tað helst
ber til at tosa um stig av skiftismæli. Umframt hetta
serliga fyribrigdið er eisini tikið upp í myndina, at mál-
brúkarar í Føroyum eins og í samfeløgunum, ið líkjast,
heilt tíðliga fara undir at læra hjálandamálið sum eitt
neyðugt amboð fyri seinní at kunna lesa á hægri støði.
Av tí, at føroyska samfelagið ikki hevur havt sosio-
búskaparliga stættaskipan í sama mun sum flestu sam-
feløgini í vesturheiminum, er tað mín hugsan, at aðrir
brigdlar enn sosiobúskaparligir samfelagsbólkar eiga at
verða lagdir undir samfelagsmálsligar kanningar í før-
oyska samfelagnum, t.d. í kyn, aldur, samleiki, stig av
útbúgving, útbúgving heima ella uttanlands, o.s.fr. Við
ástøði hjá týðandi nútíðar samfelagsmálfrøðingum skal
sostatt her verða hugt at føroyskum málviðurskiftinum
við hesum brigdlum sum grundarlag.
Tilfarið til greinina er frá masterserritgerð mínari frá
2006, tá ið ávísir munir vístu seg millum kynini í
orðavali úr føroyska orðatilfeinginum. Pinkukanning er
gjørd í 2009 fyri at finna ábendingar um, um rákið man
vera nakað tað sama sum tá.
Dentur skal verða lagdur á, at hóast pinkukanningin
tykist styðja tað, ið varð funnið við kanningunum í
2005, so eiga allar niðurstøður bert at verða lisnar sum
ábendingar í spurninginum um kyn og val av máli í
føroyska málsamfelagnum. Eg eri greið um, at størri
kanningar eiga at verða gjørdar, um tað skal bera til at
siga meir um hesar ábendingar.
Abstract
This article has been written with the intention of
contributing to the linguistic discussion in the Faroese
linguistic community which concerns gender diffe-
rences in choice of language. More specifically, I have
found it of interest to explore the topic by comparing
indications seen in the Faroese linguistic community
with others in a similar linguistic situation, i.e. a situa-
tion where there is a considerable difference between
the vernacular and the standard variety. In this respect
it may be useful to opt for the term diglossia, or a
degree of diglossia. In addition to this particular
phenomenon, I have also considered and discussed the
fact that Faroese native speakers are exposed to the
first foreign language at a very early stage in their
education, as is the case in the other linguistic com-
munities with which we may compare the Faroese.
This exposure and thorough learning of the former
coloniser's language is considered necessary in order
for the young student to go to universities abroad for
further studies.
The Faroese community has not been organised in
socio-economic layers comparable to the post indu-
strial West. Because of this fact it has been considered
that other linguistic variables must be explored than
Fróðskaparrit 57. bók 2009: 24-58