Fróðskaparrit - 01.01.2009, Qupperneq 55

GENDER AND LINGUISTIC ATTITUDES TOWARD VARIATIONS IN CONVENTIONAL
FAROESE LANGUAGE USAGE - SOME TRENDS
53
og orðanýtsluna hjá Petersen (t.d. 'harðrenda
kós') um tey, ið hava arbeitt við føroyska mál-
inum seinastu fimmti árini, eins væl og git-
ingar um málskifti og máldeyða við møgulig-
ari politiskari loysing (Petersen, 2006: 18).
Sama skal sigast um orðatilfeingi hansara við
ógvisligum hugtøkum sum 'konseptualaisari',
'funktiónslag', 'aktiveraða lemmaið', o.s.fr., ið
kunnu vera torfør at skilja hjá báði lærdum
og ólærdum.
Tó, fyri orðaskiftið í hesi greinini haldi eg
tað vera týðandi at leggja afturat um fyribrigdi,
ið er sagt um úr øðrum samfeløgum
viðvíkjandi málbroyting ímóti einum felags
koine-brigdi hjá teimum, ið venda heimaftur
aftaná langa útbúgving. Hetta man vera fyri-
brigdi, ið eisini er viðkomandi fyri føroyska mál-
samfelagið. Eins og hevur verið greitt frá
omanfyri, hevur tað víst seg, at frábrigdið, ið
samfelagsbólkur í framgongd velur sær, fer at
fáa virðing í samfelagnum sum heild, t.v.s., at
nevndi bólkurgerst leiðandi fyri málbroytingar
í samfelagnum. Ábendingin um, at eisini
føroysku kvinnurnar velja frábrigdi, ið kann
samanberast við eitt tílíkt koine, meðan
menninir tykjast vísa íhald og hugburð nærri
málreinsanarstevnuni, er eftir míni hugsan
forvitnislig mótstøða. Her man vera gagnligt
at vísa til Andersen og uppáhald hansara um
"málmynstur í málsfelagskapinum”, ið eru
'brotin', og hugburðin hjá teimum, ið broyta
frábrigdið ella stættarmálførið, at vera vend-
ur úteftir, meðan hugburðurin hjá teimum, ið
halda fast um vanliga málførið, at vera vendur
inneftir10 (hjá J. Milroy, 1992: 151). Her skal
sigast, at hugtøkini úteftir og inneftir hava við
stjórnmálsligar og aðrar samfelagsligar
umstøður at gera, og hugburður, sum er
'vendur úteftir', skal ikki tulkast sum tað
sama sum 'nútíðardámur'. Øvut skal hugburð-
ur, ið er 'vendur inneftir’, heldur ikki gerast til
nakað 'gamalsligt' ella 'ótíðarhóskandi'. Um tað
so fer at verða koine-brigdið, ið kvinnurnar
velja sær, ella tað meir íhaldandi frábrigdið hjá
monnunum, ið fer at vinna fram í samfelag-
num, so er hetta eftir mínari hugsan sera
áhugavekjandi spurningur. Umframt kós í
arbeiðinum hjá Málnevndini, fevnir evnið
um fleiri samfelagsligar umstøður, m.a. um
samfelagið sum heild man fara at venda sær
úteftir ella inneftir, ávirkað av, hvat ið annars
fer fram í heiminum kring okkum, í ríkisfelags-
skapinum við Danmark og Grønland, um
olja verður funnin á landgrunninum, og
mangt, mangt annað. Hetta eru spurningar, ið
eru tengdir at altjóða stjórnmálsliguni og
fíggjarligum umstøðum, og tí skilja vit, at
málspurningurin er rættiliga fløktur, og eigur
sostatt at verða kannaður í størri verkætlanum.
6.0 SAMANDRÁTTUROG
NIÐURSTØÐA
í greinini verða samfelagsmálfrøðiligar kann-
ingar lýstar við kyni og útbúgving sum lykla-
brigdlum mótvegis kanningum, ið hava havt
sosiobúskaparliga stættaskipan sum grund-
arlag. Hetta verður gjørt við føroysku
viðurskiftunum í tonkunum. Serstakliga er
tað munurin millum kynini í vali av málføri
(stættarmálføri eins væl og eginmálbúna), ið
er høvuðsviðgerðarevnið við tí í hyggju at
koma við nøkrum frágreiðingum um teir
týðiligu munirnar, ið tyktust vísa seg í kann-
ingini til meistararitgerðina hjá mær.Týðandi
fyri greiningina av tilfarinum hevur verið at
lýsa samleika, ið er til staðar og ávirkar valið
av málbúna, ið heimildarfólkini velja sær.
Nýggj viðgerð av tilfarinum frá kanning-
ini til meistararitgerðina saman við tilfarin-
um frá nýggjari pinkukanning til hesa grein-