Morgunn - 01.06.1975, Blaðsíða 57

LÍF, HUGUB, SÁL
55
líkamskrafturinn knýr fram í sífellu, bæði i vöku og svefni,
og eins og tengir saman sál og líkama. En eigi fæ ég annað
skilið en þessi kraftur eða hugurinn sé margþættur, og sök-
um þess sé vitundin svo torveld ráðgáta.
Skynfærum líkama er takmarkað rún og starf þeirra er
bundið við líðandi stund. Frá skynfærunum flytjast svo áhrif-
in til skynstöðva, er hugurinn virðist ráða yfir. Hann geymir,
mótar, ákveður og dæmir áhrifin, og leiðir þau með orku-
streymi eða þá andlegri samkennd til sálarinnar. Ætla mætti,
að hún hafi samstæð skynfæri líkamanum, nema hvað þau
séu andlegs eðlis og því svo erfið viðfangs til rannsóknar.
Þó að skynfærin séu tengd við hugstöðvarnar, virðast
samt störf þeirra vera bundin við stundaráhrifin. Augað sér
t. d. ekki hlutinn, nema meðan hann er fyrir því, en hugur-
inn getur séð hann eftir mörg ár, hve fjarlægur sem hann
er, eða þótt hann sé liðinn undir lok. En það sem leiðslan
eða samkenndin flytur til sálarinnar, verður hennar eign.
Hún menntast þvi og göfgast, ef lifinu er rétt varið. Senni-
legt er og, að sálin geti með orkustrejrmi eða samkennd oft
hjálpað huganum með það, er var gleymt og grafið hjá hon-
um. Og ef sálin hefir ótakmarkaðra rúm og tíma en hugur-
inn, sem virðist sennilegt, þá getur hún einnig við sérstök
atvik birt huganum það, er hann gat eigi séð eða vitað á ann-
an hátt, nema þá fyrir utanaðkomandi leiðslu frá annarra
verum. Þetta nefnast forspár, fjarsýnir, skyggni, fjarheyrnir,
fyrirboðar, draumspeki o. fl. Það er alþekkt, að hugurinn
þreytist og þarf hvildar, svefns eða einhverrar örvunar. Enda
eru þá hugstöðvarnar, eða frumur þeirra, að mestu iitslitnar.
En öll líffæri eru háð hnignum og dauða.
Stundum virðist eins og sálin eigi að ýmsu leyti litla sam-
leið með líkamanum. Að sönnu er hann verkfæri hennar, og
við hann er hún meira eða minna bundin, meðan líf hans
varir. En hve náið eða viðtækt það samband er, veit enginn,
af því svo erfitt er að skilja og rannsaka sálina. En þegar gert
er ráð fyrir því, að sálin sé ódauðleg, getur hún eigi elzt né
þreytzt, og þarf því hvorki svefn né hvíld. Þótt sálin virðist