19. júní - 19.06.1983, Blaðsíða 9

breytast við aukinn Qölda kvenna og
þá hvernig. Kristín Kvaran varð fyrst
fyrir svörurn. Hún hefur ekki setið á
þingi áður og sagðist því aðeins geta
stuðst við ímyndunaraflið í svari sínu,
en hún gerði sér í hugarlund að það
yrði óhjákvæmilega líflegra á Alþingi
og til að slá á léttari strengi — að öllum
líkindum hvað útlit þingmanna varð-
aði, naumast myndu þær ganga um á
dökkum jakkafötum eins og karlarnir!
Ragnhildur Helgadóttir sagði að það
hefði orðið breyting í sjálfu sér, konur
heíðu hingað til verið ósköp fáliðaðar í
þinginu og aukningin myndi breyta
miklu um svipmót þess. Ragnhildur
bætti við að hér væri stigið spor í þá átt
að Alþingi gæfi rétta spegilmynd af
þjóðinni og enn fremur lét hún í ljós þá
von að flokkarnir tækju nú betur við
sér hvað hlutdeild kvenna snerti.
Sigríður Dúna svaraði spurningunni
hiklaust játandi. Hún sagðist þeirr-
ar skoðunar, að konur hefðu annan
framgangsmáta og viðhorf en karlar og
með auknum fjölda kvenna hlyti því
yfirbragð þings að breytast, ekki að-
eins að útliti, heldur og málflutningur
og starfshættir. Sígríður Dúna ítrekaði
þetta með að hvetja konur til að vera
ekki feimnar við að halda á lofti kven-
legum sjónarmiðum og verðmætamati
— þótt það kynni að reynast erfitt á
stundum.
Jóhanna Sigurðardóttir kvað
reynsluna verða að skera úr um svarið.
Hún vék líka í orðum sínum að hlut
fjölmiðla í stjórnmálunum, sagði það
e.t.v. ekki síður mikilvægt að íjölga
konum í fjölmiðlastétt en á þingi; með
slíku myndi vægið í fréttaflutningi
breytast. Og eitt af því sem vissulega
gæti breyst við aukinn fjölda kvenna á
þingi, væri að auka umræðu um mál
þeirra.
Gurún Helgadóttir kvaðst ósam-
mála hinum þingmönnunum að flestu
leyti og var ekki viss um að stofnunin
myndi nokkuð breytast. Um það hver
styrkur kvennahreyfmgunni yrði að
svo auknum hlut kvenna á þingi, voru
allar þingkonurnar sammála um, að
svo hlyti að vera bæði beint og óbeint,
en Guðrún ítrekaði að þar eð konur
sættu harðari gagnrýni en karlar væri
aðeins til ein lausn — vinna og vinna
áfram.
Kvennamál — karlamál
í þeirri umræðu, sem einatt er í
gangi um stjórnmálaþátttöku kvenna,
hefur þeirri skoðun verið varpað fram
oftar en einu sinni, að konur hljóti að
taka þátt sem konur, þ.e. að viðfangs-
efni og málsmeðferð tengist kynbund-
inni reynslu þeira og viðhorfum, frem-
ur en t.d. reynslu bundinni við stétt.
Um þetta eru síður en svo allar sam-
mála, en þó virðist sem krafan um jafn-
ari hlut kynjanna m .a. á valdastólum
þingsins, byggi í sjálfu sér á þessari
skoðun. Naumast væri jafn ákaft knúið
á um fleiri konur á þingi, ef ekki væri
álitið sem svo, að þær greindu sig frá
þingkörlunum. Naumast væri aukning
kvenna á Alþingi þvílíkt fagnaðarefni,
ef ekki væri gert ráð fyrir að þær gerð-
ust þar talsmenn öðru vísi viðhorfa en
þeirra, sem víkja úr sætum fyrir þær.
w. ■
Jóhanna Sigurðardóttir
Umræðan um kvennamál annars
vegar og karlamál hins vegar tengist
þessu nokkuð. Um hana gildir hið
sama og um kynbundin viðhorf eða
ekki — þar sýnist hverjum sitt. Það
heyrir þó til undantekninga ef stjórn-
málakonur grípa ekki til orðsins
kvennamál þegar átt er við vissa mála-
flokka, s.s. málefni barna, heilbrigðis-
mál og réttindi kvenna. A fundi KRFÍ
bar þetta nokkuð á góma. Á það var
bent að í raun réttri heyrðu öll mál til
beggja kynja og að varasamt væri fyrir
konur að eigna sér vissa málaflokka,
þar með yrðu karlarnir ,,stikkfrí“ eins
og það var orðað. Undir þetta getum
við eflaust flestar tekið. En auðvitað er
það ljóst af stjórnmálasögunni, af
skiptingu kynja í nefndir og ráð, af
oddamálum kvenfélaga og kvenna-
samtaka nú og kvenna á þingi eða í
sveitarstjórn, að vissir málaflokkar
hafa annað hvort verið afhentir konum
eða þá þær hafa tekið þá fúslega upp á
sína arma nema hvort tveggja sé. Bar-
áttan snýst e.t.v. ekki síður um það að
gera kvennamálin að málum karlanna
líka — og öfugt. Fram hjá því verður
naumast gengið að vegna hlutverka-
skiptingar í samfélaginu standa sum
mál konum nær en körlum og þess
vegna er það síst að furða, þótt þær
sýni þeim meiri alúð. Og það hafa þær
gert. Það eru sömu rauðu þræðirnir
sem ganga í gegn um, ekki aðeins þing-
sögu kvenna, heldur félagsstörf á nær
öllum sviðum.
Þrátt fyrir fæð sína á opinberum
vettvangi hafa þær starfað ötullega og
átt frumkvæði að fjölda mála, sem nú
orðið heyra undir opinbera geirann
eða þykja sjálfsögð þjónusta. Nefnd
hafa verið dæmi um slíkt hér að ofan og
enn mætti bæta lengi við. Það voru t.d.
konur í bæjarstjórn, scm l'engu í gegn
fyrsta barnaleikvöllinn og komu á föst-
um fjárveitingum til leikvalla í fjár-
hagsáætlun bæjarins. Það voru einnig
konur í bæjarstjórn, sem áttu frum-
kvæði að matargjöfum til fátækra
barna árin 1909 — 1935, og það voru
konur, sem knúðu á um hreinlætis-
eftirlit með mjólkurvörum á sínum
tíma. Störf kvenfélaga í þágu Iíknar- og
menningarmála er alkunn. Og enn eru
konur um allt land að beina kröftum
sínum að þessum svonefndu kvenna-
málum, starfandi á sviðum, sem
standa þeim nærri.
En því er verið að velta vöngum yfir
þesu hér, að þær væntingar sem gerðar
eru til þingmannanna níu sem hóps,
eru fyrst og fremst á þeim sviðum. Um
það virtist a.m.k. enginn ágreiningur á
Framhald á bls. 41
9