19. júní - 19.06.1983, Blaðsíða 53

t ekki
loft
Björg
Einarsdóttir
Það gerðist með talsverðri háreysti og
hæstu tónarnir létu ekki jafnvel í eyr-
um allra.
Út úr einnar-konu-kerfinu
Það er eðlilegt að afturkast komi
eftir mikla flóðbylgju. I því samhengi
má minna á verklag fiskimanns sem
gefur út færið sitt og heldur fiskinum á.
Urtölur um að lítið haíði þokast í jafn-
réttisátt bleyta bara púðrið. Það getur
ekki verið skammtímaverkefni að
breyta aldagömlum heíðum.
Sjálfsagt hafa ýmis mistök verið
gerð. Ef til vill hefur krafa margra um
skilyrðislausa atvinnuþátttöku kvenna
án tafar verið heldur einhliða. I hita
baráttunnar yfirsást mönnum að sjálft
hagkeríið var undir fingurgómum
þeirra, — og jafnframt að allt tekur sinn
tíma. Jarðvegurinn var einfaldlega
ekki fyrir hendi. En samt sem áður
náðu mörg fræ að spíra. Ef ég ætti í
fljótu bragði að tilgreina árangur sem
mér finnst umtalsverður, nefni ég tví-
mælalaust breytta afstöðu til foreldra-
hlutverksins. Á einum stað hefég látið
mér um munn fara, að börnin séu
munaður nútímafólks. Eg tel að stöð-
ugt ílciri karlar komi auga á gildi þess
að foreldraábyrgð sé jöfn og þeir axli
tiana til jafns við mæður barna sinna,
til góðs fyrir þau öll og samfélagið í
hcild. Eg er ekki í vafa um, að börnin
eru innkoma karlmannsins í hin
mjúku gildi í lífinu.
Mjög er einblínt á þá staðreynd að
konum í ábyrgðarstöðum hefur tiltölu-
lega lítið fjölgað, og ég viðurkenni að
tölulegur munur er ekki til að falla fyr-
ir. Þó sýnist mér stefnan í rétta átt. En
raunveruleg kvennabarátta felst ekki í
því að skjóta á loft spútníkum, sem
falla síðan til jarðar eins og ekkert hafi í
skorist. Hún felst í því að hreyft er við
grasrótinni og það hefur einmitt gerst.
Þetta kemur fram með ýmsu móti.
Hversdagslega kannski helst í því, að
gangi kona fram fyrir skjöldu, heyrast
varla lengur athugasemdir um, hvað
hún sé hugguleg eða öfugt, heldur spyr
fólk fyrir hvað hún standi, — sem per-
sóna. Við erum komin út úr einnar-
konu-kerfinu, eins og það hefur verið
orðað svo skemmtilega, og við erum á
leið inn í margra-kvenna-kerfi.
Það eru skiptar skoðanir um, hvort
Kvennafrídagurinn hafi haft einhver
varanleg áhrif. En að mínu mati var
kvennafríið aðgerð, sem heppnaðist
fullkomlega miðað við, hvernig til
hennar var stofnað og hvað henni var
ætlað að leiða í ljós. Með því að leggja
samtímis niður störf heima og heiman
í einn dag öðluðust íslenskar konur
vitneskju um að allt athafnalífí land-
inu er lamað án þátttöku þeirra. Og
það er með þctta sönnunargagn í
höndunum sem konur verða að sækja á
í atvinnu- og launamálum. Það er á
þeim vettvangi sem réttindin raunger-
ast.
I stéttarfélögunum, þessum valda-
stofnunum þjóðfélagsins hafa konur
mjög lítil áhrifþótt þærséu fjölmennar
í samtökum launþega. Þær eru afar
fáar í innsta kjarna hins lokaða valda-
kerfis verkalýðshreyfingarinnar og
mega sín því lítils þar. Ef þær konur,
sem nú sitja á Alþingi, — og þær hafa
aldrei verið fleiri, — vilja bæta almenn
skilyrði kynsystra sinna í landinu eiga
þær að beita sér af alefli til að knýja
fram endurskoðun vinnulöggjafarinn-
ar. Það mun tvímælalaust koma kon-
um á vinnumarkaðinum til góða, ef
starfshættir innan verkalýðshreyfing-
arinnar verða lýðræðislegri.
Markmidið er full samskipan
Þótt sjá megi ýmis teikn um breyt-
ingar í átt til jafnréttis karla og kvenna
liópast konur enn í svokölluð kvenna-
störf. Þær hafa oft með sér sérstök
stéttarfélög og vinna út af fyrir sig að
ýmsum hagsmunamálum. Þær eru
53