Frjáls verslun - 01.09.2002, Blaðsíða 21

FORSÍÐUEFNI HOFflDYNUR fl HLUTflBRÉFfl MflRKflDI
S-hÓpurÍlin með 51,5% í Keri Stærstu hluthafar Kers eru
Hesteyri, 22,5%, VÍS, 13,3%, Samvmnulífeyrissjóðurinn, 13,3%,
Kjalar (Ólafur Ólafsson), 11,4%, Sund, 7,1%, Vogun (Kristján
Loftsson), 4,8%, Landsbankinn, 3,1%, J&K, 3%, og Samvinnu-
tryggingar, 2,4%. Það er ekki flókin stærðfræði að leggja þetta
saman. Hestejui, VÍS, Samvinnulífeyrissjóðurinn og Samvinnu-
tryggingar eiga 51,5% hlut í Keri og ráða félaginu. Ólafur og
Kristján Loftsson ásamt Sundi og J&K eru ekki með nema um
26% hlut og eiga enga möguleika á meirihluta.
Þórólfur með meirihlutann í VÍS Þórólfur Gíslason er núver-
andi stjórnarformaður VÍS og hefur meirihlutann þar á bak við
sig. í stjórn VÍS sitja Þórólfur, Ólafur Ólafsson, (fulltrúi Kers),
Guðsteinn Einarsson, kaupfélagsstjóri í Borgarnesi, Helgi
mjólkurbússtjóri á Akureyri, Eiríkur Tómasson, útgerðar-
maður í Grindavík, Óskar Gunnarsson, fv. forstjóri Osta- og
smjörsölunnar, og Sigurður Markússon, fv. stjórnarformaður
Sambandsins. Þeir Þórólfur, Óskar og Sigurður eru allir full-
trúar Eignarhaldsfélagsins Samvinnutrygginga, sem á núna
26% í VÍS, og eru allir á bandi Þórólfs, auk þess sem þeir Guð-
steinn og Helgi eru sagðir í liðssveit hans líka. Takið eftir því
að þótt Axel Gíslason sé hættur sem forstjóri VIS er hann
áfram framkvæmdastjóri Eignarhaldsfélags Samvinnutrygg-
inga og á bandi Þórólfs.
Sala Landsbankans á VÍS Það eru ekki aðeins kaup Hesteyrar
á 22,5% hlut íslandsbanka í Keri sem hafa komið Þórólfi í þessa
leiðtogastöðu þó þau séu auðvitað þungamiðjan í þessu öllu
saman. Hann tryggði ennfremur stöðu sína innan VIS þegar
Landsbankinn seldi hlut sinn þar á sama tíma og Hesteyri keypti
í Keri. Landsbankinn selur í tveimur áföngum og fær stórfelldan
söluhagnað af VÍS-dæmi sínu sem skók allt viðskiptalifið í apríl
Tíu stærstu hluthafar Kers 7. nóv. 2002 í i /
1. Eiqnarhaldsfélaqið Hesteyri 22,53% ,/
2. UÍS 13,29%
3. Samvinnulífeyrissjóðurinn 13,25% /
4. Kjalar 11,39%
5. Sund 7,05% /
B. Uogun 4,84% /
7. Landsbanki íslands 3,06% J
8. J&K eignarhaldsfélag 3,02%
9. Samvinnutryggingar 2,53%
10. Ker hf 2,81%
Fimm stærstu hluthafar í VÍS
7. nóv. 2002
1. Ker 27,5%
2. Samvinnutr. 22,8%
3. Landsbankinn 22,3%
4. Samvinnulífeyrissj 10,3%
5. Andvaka 5,3%
Aðrir 11.8%
~ \
1997. Fyrri hluti sölu Landsbankans í VIS í endaðan ágúst sl. var
að magni til 27% af 41% eignarhlut í VIS. En jafnframt tryggði
Landsbankinn sér sölurétt á 21% tíl viðbótar á næsta ári. Astæða
þess að Landsbankinn samdi um sölurétt á stærri hlut en hann
átti var meðal annars sú að sl. sumar seldi hann nokkuð af hlut
sínum og vildi eiga þess kost eftír að forsendur breyttust að láta
þau kaup ganga til baka og selja þeim þann hlut sem keyptu af
honum. Landsbankinn heldur hins vegar áfram helmingshlut
sínum í Iiftryggingafélagi Islands, Iifís. Hvað um það. I stuttu
máli þetta: Þegar upp verður staðið verður Landsbankinn búinn
að fá 5,8 milljarða fyrir hlut sinn í VIS og áætlaður söluhagnaður
hans verður um 1,3 milljarðar. Það er ágæt ávöxtun.
Valdatafl Ólafs I Olíufélaginu I fyrra Sala Landsbankans á VÍS
hluta sínum í endað ágúst sl. var ekki hagstæð fyrir Ólaf. Hann
lék leikina í valdatafli sínu í fyrra með fulltingi bankans sem áttí
þá stjórnarformanninn í VIS, Kjartan Gunnarsson. Þetta sam-
spil Ólafs og Landsbankans kom þannig tíl að bankinn áttí
helminginn í VÍS og hafði í fimm ár viljað setja félagið á markað.
Það gekk hins vegar ekki upp þar sem bankinn áttí sléttan
helming og var í pattstöðu gagnvart S-hópnum sem þráaðist við
þessari hugmynd. Þetta nýttí Ólafur sér í fyrra þegar hann og
Kristján Loftsson ásamt meirihluta stjórnar Olíufélagsins voru
tilbúnir til að ijúfa samstöðuna innan S-hópsins og selja Lands-
bankanum 13,4% hlut Olíufélagsins í VÍS og losa þannig um
pattstöðuna við að koma VIS á markað. Þetta var hótun, skrúf-
stykki. A móti fengu þeir stuðning Kjartans Gunnarssonar um
að VÍS beitti sér ekki innan Traustfangs. En Traustfang var
samfélag S-hópsins utan um eignina í Olíufélaginu og stærsti
hluthafinn þar. Traustfang hefur verið leyst upp, en hluthafar í
Traustfangi þegar átökin gengu yfir í fyrra voru annars þessir:
VÍS.................................. 38%
Olíufélagið.......................... 30%
Samuinnulífeyrissjóðurinn........ 19%
Mundill.............................. 13%
Með þvi að setjaTraustfang í hlutlausan gír í stjórnarkjöri innan
Oliufélagsins hélt meirihluti Ólafs og Kristjáns Loftssonar þar
stöðu sinni. Ekki nóg með það; Traustfang var leyst upp. Gagn-
kvæm valdatengsl á milli VIS og Oliufélagsins (Axels Gíslason-
ar og Geirs Magnússonar) voru rofin. Og viti menn; allt í einu
var S-hópurinn tilbúinn að setja VÍS á markað. En fljótt skipast
veður í loftí í heimi viðskiptanna. Hlutur Straums í Olíufélaginu
var óvaldaður og Þórólfur kom með Hesteyri tíl sögunnar.
Þórólfur með 9 Stiga leik En aftur að sölu Landsbankans í
VIS. Hvaða félag skyldi hafa keypt stærstan hlut Landsbankans
í VÍS? Það var Ker. Það keypti 19% hlutafjárins og varð um leið
stærsti hluthafinn í VÍS með hlut upp á 29%. Að auki samdi Ker
við Landsbankann um kaupskyldu á tæplega 15% hlut á næsta
ári og verður þá kominn með 44% hlut og ráðandi í félaginu. Af
þessu sést að þegar Hesteyri keyptí 22,5% í Keri af Islands-
banka var Þórólfur í raun að spila „9 stiga leik“. Hann var í leið-
inni að ná yfirhöndinni í VIS og S-hópnum - og þar með Búnað-
arbankanum. Ker, VIS og Búnaðarbankinn í einni fléttu. Það
verður að segjast eins og er að þetta er ein mesta leikflétta í ís-
lenskum viðskiptum í áraraðir og verðskuldar Þórólfur sannar-
lega athygli fyrir vikið. Gleymum heldur ekki þætti Hornfirð-
inga í þessu máli, þeir eiga Hesteyri með Skagfirðingum. H3
21