Árdís - 01.01.1944, Blaðsíða 24

Till thou at length art free
Leaving thine outgrown shell, by life’s unresting sea.”
Konan hlýtur að sjá það manna bezt að lögmál elskunnar sem um-
breytir húsinu í heimili getur einnig umbreytt veröldinni í heimili þjóð-
anna. Sannkallað heimili getur einungis verið myndað, þegar þar
eiga heima presónur sem elska hvora aðra. Það sama gildir um veröldina
— hún getur ekki orðið friðarheimili þjóðanna nema því aðeins að
þær elski hver aðra. En þó að konan viti þetta, þá er henni sagt að reynsla
hennar í smáum stíl á heimilinu sé lítils virði að nota hana í stórum stíl
út í veröldinni. En þetta er rökvilla. Hvað sem reynist vel í smáum stíl
reynist einnig vel í stórum stíl. Öll náttúrulögmál sanna þetta, tökum
t. d. aðdráttarafl jarðarinnar, það á við eplið jafnt sem stjörnurnar.
Sannanir vanta ekki fyrir því, að vinsamlega andrúmsloftið á góðu
heimili sé einnig það sem nauðsynlegt er, ef samningar milli þjóða eiga
að ná friðsamlegum og góðum endalyktum. Tökum t. d. sambandið á
milli Canada og Bandaríkjanna. Þeirra á milli eru landamæri fimm
þúsund mílur á lengd óvernduð með vígi, fallbyssu eða hermönnum.
Þessi friður þykir sjálfsagður, rétt eins og friður á góðu heimili þykir
sjálfsagður, en hann ríkti ekki ávalt. Fram að árinu 1814 átti sér stað
óvild og bardagi út af landamerkjum, en um það leyti komst á friður
sem síðan hefir ríkt samfleytt í hundrað og þrjátíu ár. Þessi friður
komst ekki á af sjálfu sér, hann hefir ríkt vegna ýtrustu tilrauna sex
manna nefndar sem höndlar öll mál viðvikjandi landamærum Canada
og Bandaríkjanna. Þessa nefnd skipa þrír menn frá hvoru landinu fyrir
sig. 1 sjálfu sér er þetta markvert að hvert land skuli hafa jafna fulltrúa
tölu þar sem annað landið hefir um tólf miljónir manns en hitt um hund-
rað og þrjátíu miljónir! En þessi breyting út af forntíðar reglum er
heppileg einungis á milli þeirra landa sem bera tiltrú hvert til annars
og sýna virðingu hvert fyrir öðru, eins og Canada og Bandaríkin gera.
Það þarf ekki að ímynda sér að tilraunir þessarar nefndar hafi verið
auðveldar — langt frá því. Þegar landamerkin voru s'ett þá varð að taka
til greina marga þjóðflokka í báðum löndunum: Breta, Frakka, Spánverja
og Indíána, og þar að auki voru löndin mikið til ókönnuð- og óþekt.
Þrátt fyrir þessa erfiðleika þá voru landamerkin friðsamlega útkljáð árið
1910, og síðan hafa öll vandamál þessara landa í milli verið leidd til lykta
á sama hátt.
Fyrir stríðið 1812-14 og á meðan að á því stóð, þá komust á fót
hafnir og herskip á St. Lawrence fljótinu og á vötnunum miklu. Vígi
voru bygð hvert á móti iiðru á bökkum vatnanna. Samkepni í herút-
búningi var komin á veg. En innan þriggja ára eftir að striðinu lauk,
þá var sá ásetningur gerður að leggja traust sitt á réttlætis tilfinningar
22