Saga - 1952, Page 70

328
velja, annaðhvort að rangfeðra barnið eða láta
það ófeðrað. Ef fyrri leiðnn var farin, var
framin mamivilla, og ætla má, að hvorugt for-
eldranna hafi viljað fara þá leið og leyna hinu
rétta faðerni með þeim hætti. Hin leiðin, að
láta barnið vera ófeðrað opinberlega, var eðli-
legri og líkalega talsvert tíðkuð, þegar nauð-
syn bar til. Það virðist ekki hafa varðað við
lög þá fremur en nú, að móðir léti barn sitt
vera ófeðrað svo lengi sem hún þurfti ekki til
annarra að leita um framfærslu þess. Sennilega
hafa sumir þeirra manna, sem til forna voru
aðeins kenndir við mæður sínar, verið ófeðr-
aðir sökum ofnáins skyldleika eða sifja for-
eldranna, þótt hitt væri ekki ótítt, að barn fætt
í hjónabandi væri af einni eða annarri ástæðu
jafnan kennt við móður sína en ekki föður.
Þótt telja megi víst, að faðerni Jóru biskups-
dóttur hafi ekki verið gert uppskátt fyrir al-
menningi fyrr en að föður hennar látnum, get-
ur það ekki verið efamál, að honum og þó fyrst
og fremst móðurinni hafi verið það hugar-
haldið, að dóttir þeirra fengi að njóta að fullu
síns góða og göfuga faðernis svo fljótt sem
verða mætti. Biskupinn hlaut því að kannast
við faðernið á tryggilegan hátt, svo ekki yrði
unt að vefengja það að honum látnum.
Það er sagt um eftirmann Klængs biskups,
Þorlák biskup helga, að þegar hann fann dauða
sinn nálgast, kallaði hann til sín son Gizurar
Hallssonar, Þorvald, „er mannvit ok minni hafði
í nægsta lagi, ok jafnan þótti vel fallinn at
hafa ætlan eðr orskurði á um þat er miklu
varðaði". Og er hann kom, ræddi Þorlákur