Saga - 1952, Síða 75

383
gjörð og kenningu meðan hann væri til fær,
þótt hann væri eigi fær til yfirferðar.
Það vill svo til, að bréf Eysteins erkibiskups,
sem hefur að geyma fyrirmæli um þessa bisk-
upskosningu, er varðveitt enn í dag í íslenzkri
þýðingu, en frumbréfið hefur sennilega verið
á latínu.1) Þetta er opið bréf eða boðskapur
til íslendinga, þar sem erkibiskupinn sendir
biskupum á Islandi, svo og öllum öðrum ágætis-
mönnum og allri alþýðu, kveðju guðs og sína.
Hefst bréfið með því, að erkibiskupinn segist
vita, að íslendingum sé kunnugt, að hann eigi
af guðs hálfu að gæta máls þeirra. Meginefni
bréfsins lýtur að tvennum óhæfum, sem við-
gangist hér í landi. Önnur er vopnaburður og
vígaferli klerka og aðfarir leikmanna gagnvart
þeim, en hin framferði höfðingja landsins í
kvennamálum. Hér skulu tekin upp þessi orð
erkibiskupsins: ,,Mér er það til eyrna komið,
að hér sitja sumir þeir menn, er barið hafa
kennimenn, suma sært, en suma drepið; sumir
hafa konur sínar látið, og hórkonur undir þær
tekið, sumir hafa hvorartveggju innan húss
með sér og lifa svo ógæzku lífi, er alla kristna
menn dregur til synda. En ef biskupar vilja
slík mál refsa og draga menn frá eilífum dauða,
þá skal það fremd þykja að halda kapp við
þá og láta eigi af óráði sakast".
Er erkibiskupinn hefur rækilega minnt á,
hver laun eru þessarar breytni annars heims,
segir hann: „Nú verður fyrir því sjá ógifta
svo lengi í landi yðru, að þeir bera höfðingja
1) Dipl. Isl. I. 218—223.