SunnudagsMogginn - 15.11.2009, Side 14

14 15. nóvember 2009
V
iltu kaffi?“ spyr Noomi Rapace elskulega á ís-
lensku.
– Já, takk, svarar blaðamaður.
Noomi er í hettupeysu, líkist Lisbeth Sa-
lander úr myndunum eftir bókum Stiegs Larssons, svo
sem engin furða því hún lék hana. En að sama skapi eru
þær ólíkar, horfinn eyrnalokkurinn úr nefinu og augna-
ráðið alls ekki „alveg laust við hlýju“.
Það er notalegt í gamalli kornhlöðu sem gerð hefur
verið upp á jörð Hrafnkels, föður hennar, og Evu, sam-
býliskonu hans, stórt langborð í sameiginlegu rými með
arni, eldhúsi og svefnlofti, rjúkandi kaffi í bollum. Hér er
lífið í föstum skorðum.
„Ég er ekki með neina rútínu í lífi mínu,“ segir Noomi
brosandi. „Ég lifi bara einn dag í einu. Það er langt síðan
ég var með rútínur. Ég reyni auðvitað því við erum með
börn en það er erfitt núna. Hversdagslífið hefur líka
breyst því fólk þekkir mig hvar sem ég kem, bara ef ég
kaupi í matinn eða fer með Lev út á fótboltavöll.“
Hún breiðir hettuna yfir andlitið á táknrænan hátt.
„Allt hefur breyst. Þess vegna er mikilvægt að koma
hingað því hér er allt eins og venjulega. Ég bjó hér þegar
ég var lítil og ekkert hefur breyst. Ég reyni að finna eyjar
þar sem hægt er að vera í friði.“
– En lætur fólk þig í friði?
„Svíar eru kurteisir og hlédrægir, segja kannski: „Fyr-
irgefðu, en get ég mögulega fengið eiginhandaráritun?“
En í Danmörku og á Spáni er meira um að fólk svífi á
mann: „Ert þetta þú, virkilega þú!?“
– En á Íslandi?
„Þar gengur fólk beint að manni: „Ert þetta þú? Má ég
taka mynd af þér?“ Það er ekki farið í kringum hlutina.
Það er sú mynd sem ég hef af Íslendingum – þeir hafa gott
sjálfstraust. Svíar vilja alls ekki skera sig úr hópnum og
það getur verið erfitt að komast að því hvað þeir virkilega
vilja. En það fer ekki á milli mála á Íslandi,“ segir hún og
hlær innilega.
Allt verður stærra
Noomi hefur fengið fjölmörg kvikmyndatilboð eftir að
hún lék í myndum Stiegs Larssons enda hafa þær fengið
mikla aðsókn víða um heim og mælst vel fyrir hjá gagn-
rýnendum. „Allt í einu er ég önnur persóna,“ segir hún.
„Fólk áttar sig á því að þar sem ég hef leikið í vinsælum
myndum er auðveldara að fá áhorfendur á næstu mynd,
hvort sem það eru stórmyndir eða jaðarmyndir. Allt
verður stærra. Ég er ekkert mikið fyrir allt þetta umstang
en ég elska vinnuna mína – að stíga inn í þennan skáldaða
heim. Mér finnst fjölmiðlafárið stundum svolítið erfitt,
það er eins og allir vilji vita allt um mig, mitt daglega líf,
nokkuð sem maður vill helst ekki tala mikið um. Mér
finnst allt í lagi að tala um vinnuna mína en ég er mikið á
ferðalögum og hitti glás af fjölmiðlafólki og þá getur
kviknað sterk þörf hjá mér til að segja að komið sé nóg.
Þetta er til dæmis fyrsta viðtalið sem ég veiti í nokkra
mánuði. Enda standa tökur núna yfir á Svínahúsunum og
mér finnst óþægilegt að tala við fréttamenn á sama tíma.“
Hún verður íhugul.
„En ég hef fundið að ég verð að vera sterk. Það vilja all-
ir fá eitthvað frá mér og ég verð að velja – og þá er það
líka í lagi. Svo segi ég nei við öllu hinu.“
– Þú ert sem sé að leika í Svínahúsunum?
„Við Óli leikum saman í mynd í Ystad sem er tvær míl-
ur héðan. Og Lev verður hjá afa sínum þegar tökur
standa sem hæst. Þetta er fyrsta myndin sem Pernilla
August leikstýrir og myndin er byggð á bók, sem kom út
fyrir sex eða sjö árum. Pernilla spurði mig í mars apríl
hvort ég vildi vera með og spurði svo Óla. Við höfum
gaumgæft handritið og farið yfir það með henni. Svo kem
ég alltaf hingað þegar ég er Skáni eða fer til mömmu í
Lundi. Og þegar Óli lék í Wallander-þáttunum voru þeir
líka teknir upp í Ystad.“
– Hvernig gengur að samhæfa líf tveggja leikara?
„Það gengur,“ svarar hún og hlær. „Við leggjum okkur
fram! Ég fæ mikla hjálp frá mömmu og reyni að nýta mér
aðstoð fólksins í kringum mig. Þegar tökurnar eru frá sex
um kvöldið til fimm á morgnana, líkt og eina vikuna í
Svínahúsinu, er erfitt að vera með barnapíu. Það gengur
ekki alltaf. Í vor fer ég til dæmis í tökur í Noregi og Óli
verður í leikhúsinu í Stokkhólmi en þá flytur mamma til
okkar og fer með Lev í skólann. Þetta er svolítið umstang
en þetta reddast!“
Lev kemur hlaupandi í sjóræningjabolnum.
– Mamma ég náði metinu!
Og Noomi dáist að honum í smátíma.
Amma opnaði hjarta sitt
Á meðan við ræðum saman leikur Óli Rapace, eig-
inmaður hennar, leikari sem margir þekkja, meðal ann-
ars úr Wallander-þáttunum og kvikmyndinni Tillsamm-
ans, við soninn Lev, sem er sex ára. Þau sóttu nafnið á
strákinn, sem er lifandi eftirmynd móður sinnar, til
Rússlands. Sem er athyglisvert þegar haft er í huga að
móðir Lisbethar er sænsk, faðir hennar spænskur og hún
samsamar sig einna mest við Ísland!
„Mér finnst ekkert mikilvægt hvaðan maður er eða í
hvaða landi maður býr,“ segir hún. „Það fer bara eftir því
hvar maður vill vera. Kannski er ég íslensk þó að for-
eldrar mínir séu ekki íslenskir. Það skiptir ekki máli. Ég
hef aldrei litið á mig sem sænska. Það sem skiptir máli er
hvað maður vill og hvernig maður situr í sjálfum sér.“
Noomi bjó á Íslandi í þrjú ár. „Við komum þangað þeg-
ar ég var fimm ára og fórum til baka þegar ég var átta ára.
Þá fluttum við til Skáns en ég fór heim …“ segir hún
ósjálfrátt en leiðréttir sig, „eða til Íslands á hverju sumri
frá því ég var níu ára til þrettán ára aldurs. Ég fór sjálf og
vildi aldrei snúa aftur til Svíþjóðar, varð bæði sár og reið.
Ég grenjaði aldrei þegar ég var lítil en þegar ég sneri aftur
til Svíþjóðar – þá kom það!“
Hún þagnar.
„Ég leit á sjálfa mig sem Íslending. Ég vildi ekki vera
sænsk. Ísland átti betur við mig sem persónu. Ég man að
fyrst þegar ég fór til Skáns fannst mér mállýskan svo ljót,
skánskan. Ég ákvað snemma að ég ætlaði bara að búa þar
til fimmtán ára aldurs – svo myndi ég flytja. Ég fór til
Stokkhólms þegar að því kom og fór í leiklistarnám.“
– Þú hefur verið sjálfstæð af 15 ára stúlku að vera?
„Já, ég leigði herbergi hjá fjölskyldu, sem Hrafnkell og
Nína þekktu, og var búin að gera upp hug minn. Ég vildi
flytja til stórborgar enda hafði ég verið mikið í Kaup-
mannahöfn síðasta árið í grunnskóla – og lítið í skól-
anum!“
– Áttu enn vini á Íslandi?
„Ég á vinkonu sem heitir Sæunn og vinnur á hár-
greiðslustofu í Reykjavík og fjölskyldan er stór. Hrafnkell
á mörg systkin, fullt af frænkum og frændum, og svo eru
það amma og afi!“
Noomi brosir við tilhugsunina.
„Það er fámenn fjölskylda í kringum mömmu [Ninu
Norén]. Amma dó þegar ég var fimmtán ára, en hafði
verið veik lengi, svo ég þekkti hana aldrei. Pabbi hennar
dó þegar ég var ellefu ára. Og ég upplifði þetta þannig, að
ég ætti eiginlega enga fjölskyldu þeim megin.
En ég man þegar ég var fimm ára, kom fyrst til Íslands
og amma Guðrún [Sveinsdóttir] opnaði hjarta sitt og líf
sitt: „Þú ert eitt af barnabörnunum mínum. Þú ert hérna
hjá mér.“ Ég elskaði hana frá fyrsta fundi og allt í einu
eignaðist ég stórfjölskyldu. Það var alveg nýtt fyrir mér.
Svo fékk ég litlu systur, Særúnu, fyrstu jólin á Íslandi. Og
fann að þetta var það sem ég vildi. Áður hafði ég ekki
hugmynd um að lífið gæti verið svona – fjörutíu manna
jólaboð og allt nánasta fjölskylda!“
– Þú heldur góðu sambandi við afa og ömmu?
„Já, amma hefur heimsótt okkur til Stokkhólms og við
heimsækjum hana þegar við erum á Íslandi. Þess utan er-
um við alltaf í sambandi.“
Í skugga hrafnsins
Noomi var sjö ára þegar hún steig fyrstu spor sín í kvik-
myndum en það var í Í skugga hrafnsins eftir Hrafn
Gunnlaugsson. „Hrafnkell og Nína voru statistar og ég
fékk að vera með. Hrafnkell kom ríðandi með þrjú hross
og við ætluðum að vera í þrjár vikur en það teygðist úr
því. Tinna Gunnlaugsdóttir var í aðalhlutverki og ég átti
að vera vinkona Sólar, dóttur hennar í myndinni. Ef þú
horfir eftir mér sérðu kannski hárinu bregða fyrir en fyrir
mér var þetta stórkostleg upplifun, nýtt heimili opnaðist
fyrir mér. Hrafn var ákafur og stundum var unnið fram á
nótt en ég varð aldrei þreytt – vildi bara halda áfram.“
– Manstu eftir Hrafni?
„Ég man að fyrst var ég örlítið hrædd við hann en svo
fannst mér hann bara skemmtilegur. Í skugga hrafnsins
er hrikaleg ástarsaga og mikið um blóðsúthellingar en ég
man að hann hljóp hrópandi út um allt til að fá alla til að
gera sitt besta. Ég hugsaði með mér að ég vildi búa á
þessu heimili, ég vildi vera eins og þau. Þar byrjaði þetta
allt saman …“
– Ertu náttúrubarn?
„Já, en núna gæti ég aldrei búið úti í sveit. Frá því ég
var fimmtán ára hefur mig langað til að búa í stórborg og
Stokkhólmur er eiginlega aðeins of lítill. Ég vil geta keypt
Lisbeth Salander óx
rólega inn í mig
Noomi Rapace hefur vakið heimsathygli fyrir túlkun sína á Lisbeth
Salander úr sögum Stiegs Larssons. Hversdagslífið breyttist við það,
tækifærunum fjölgaði, en hún er með báða fætur á jörðinni.
Viðtal
Pétur Blöndal
pebl@mbl.is
Ljósmyndir: Særún Norén