SunnudagsMogginn - 15.11.2009, Blaðsíða 18

18 15. nóvember 2009
kennarafundi var þeirri spurningu velt upp, hvaða
brjálaði maður þetta væri! En þetta var draumurinn, ég
keypti bóndabæinn og tók með þrjá hesta. Eldur var
elstur af þeim.“
– Á Noomi hann ekki?
„Jú, öll börnin eiga hann.“
– En hún vann fyrir honum?!
„Er hún búin að segja þér það?“ segir hann brosandi
og kinkar kolli til hennar. „Já, hún á hann. Og svo vann
Særún líka fyrir honum, þannig að hún á hann líka – ég
er búinn að gefa hann oft!“
Hann hlær dátt.
„Svo á Vala yngsta dóttir mín líka hest, sem heitir Líf.
En togstreitan var mikil, því kennslan var tímafrek,
bekkur með 24 krakka. Svo vorum við með hesta og að
byggja upp aðstöðuna hér í Vallerödslundi, sem var ekki
mikils virði. Hann kostaði 350 þúsund sænskar, en nú
höfum við fengið mat á hann núna upp á 12 milljónir
sænskar. Þannig að verðhækkunin er töluverð.“
Í skugga hrafnsins
Flutningurinn frá Íslandi til Svíþjóðar var borgaður með
þátttöku fjölskyldunnar í kvikmynd Hrafns Gunnlaugs-
sonar, Í skugga hrafnsins. „Við vorum allt sumarið á
ferð um landið við tökur, svo tókum við hestana með
okkur hingað og þá stóðum við á núlli,“ segir Hrafnkell.
„Svo var ég með bekkinn í Lundi í sjö ár og í lokin
settum við upp leikrit á bænum, ég og fyrrverandi kon-
an mín, Jónsmessunótt á Skáni. Það voru haldnar tíu
sýningar fyrir 2.500 áhorfendur. Eftir það fór ég með
krakkana til Íslands og við keyrðum þau um landið í
rútu í þrjár vikur með hjálp góðra manna. Þegar því var
lokið, sagði ég upp stöðunni við skólann og ákvað að
einbeita mér alfarið að íslenska hestinum, keypti fjóra
villihesta, fór að temja þá upp á gamla móðinn, eins og
ég hafði lært þegar ég var lítill. En 25 árum seinna, var
það ekki í tísku lengur.“
Hrafnkell hlær og hristir höfuðið.
„Þá var farið öðruvísi að. Núna er hesturinn á taumn-
um og gerir hliðaræfingar, eins og kennt er á Hólum. En
hitt snerist meira um að fara á fjall og temja unga fola,
með því að ríða þeim! Það þótti fínt að taka ótaminn
hest með sér í fjallferð, en nú er þetta eins og að fara í
gegnum stafrófið, frá a til ö, byrjað með hringiðu, múl,
að teygja og teyma. Hestarnir sem ég flutti út voru
töluvert villtir, en ég tamdi þá alla á átta vikum, stóð á
bakinu á einum og skaut á tamningadómarana með
boga og ör. Þeir voru hinsvegar ekkert hrifnir af því og
ég skítféll á tamningamannaprófinu. Trausti Þór sagði
við mig: „Þú ert hestamaður, það er engin spurning, en
þú ættir kannski að kynna þér nútímaaðferðir við
tamningar og reiðmennsku, og kaupa þér svo nýjan
hnakk!“ Ég var enn með fermingarhnakkinn.“
En þá var tekin ákvörðun, eins og svo oft áður – nú
skyldi læra upp á nýtt. „Ég lærði þjálfun og reið-
mennsku og hef kennt síðan, er með 60 nemendur í
reiðskóla. En það var ekki nóg. Draumurinn var að
byggja upp keppnisaðstöðu, ég veit ekki hvers vegna;
sendiráð fyrir íslenska hestinn!“
„Við vorum saman í þessu, vildum bæta orðspor ís-
lenska hestsins,“ segir Eva. „Orðið sem fór af honum
var slæmt, en við vildum sýna hversu góður hestur
þetta væri. Við vinnum með það á hverjum degi, hest-
arnir okkar eru í mjög háum gæðaflokki og margir sem
koma hingað hrífast af því.“
„Fyrst þegar Eva byrjaði hér, þá voru fimm hestaleig-
ur með íslenska hestinn á Skáni, en margir þeirra voru
feitir, gátu ekki tölt og eigendurnir vissu lítið um þá,“
segir Hrafnkell. „Þeir hjálpuðu ekki til við að byggja
upp orðsporið. Nú státar ekkert land í heiminum, utan
Íslands, af því að eiga jafnmarga fyrstu verðlauna hesta
og Svíþjóð, en það vantar merar. Þessu viljum við
breyta, því við eigum góðar merar, sex hálfsystur
heimsmeistara, sem við höfum keypt frá Íslandi, af
bestu kynbótastofnum. Og svo erum við með Grím frá
Gerði, graðhestinn sem ég reið í dag, og tvö afkvæmi
hans, Prímadonnu og Sleipni, sem eru klassahestar. Við
eigum 24 afkvæmi Gríms, sem á eftir að temja, en þau
smella öll óskaplega vel saman og eru gæðingar. Nú er
svo komið, að ég er sennilega sá Íslendingur, sem á
stærsta hjörð íslenskra hesta utan heimalandsins.“
Var villtur, nú taminn
Hrafnkell og Eva eru með töluverða ræktun, átta til níu
folöld á ári, og fullkomna keppnisvelli, bæði hringbraut
og 330 metra skeiðbraut. Svo eru þau með hestaleigu,
búð með Top Rider-reiðvörum, og hesta til sölu. Og
þau hafa komið upp félagsheimili í gömlu kornhlöð-
unni, bæði fyrir kennslu og hópa sem koma á ráð-
stefnur. „Þá förum við gjarnan með fólk í bogfimi, sem
ég kenni, og rifjum upp gamla hefð, að kasta exi,“ segir
Hrafnkell.
– Eruð þið hippar?
„Nei, en kannski vorum við það,“ segir hann.
„Hippar?“ spyr Eva og hlær. „Ég var það … fyrir
löngu!“
„Ég hef gengið í gegnum allan skalann og á eftir að
lifa töluvert í viðbót,“ segir Hrafnkell. „Ég var dálítið
villtur þegar kom hingað, byrjaði með glans, fór í
túrana með Humphrey Bogart-hatt og í jakkafötum. Þá
riðu allir Svíar með hjálm og ég lánaði þá nú út, en það
gekk ýmislegt á í túrunum. En nú er allt eins og það á
að vera, snyrtimennskan höfð í fyrirrúmi og það er ekki
veitt áfengi í okkar túrum.“
– Tamdir þú hann? spyr blaðamaður og lítur á Evu.
„Já, já, það var ekkert mál,“ svarar hún. „Engum
hafði tekist það áður.“
Hann hallar sér aftur …
„Ég var eins og Noomi, villtur, stæltur og graður, eins
og maður segir á góðri íslensku.“
„Þegar ég er spurð að því af ungum stúlkum:
„Hvernig temurðu mann?“ Þá segi ég alltaf: Þú verður
auðvitað að hafa hann í taumi og verðlauna hann svo,
þá er þetta ekkert vandamál. En það má ekki þvinga
hann, heldur stríða honum og verðlauna hann – það
virkar.“
„Ég tek undir þetta,“ segir hann. „Góður tamn-
ingamaður er samkvæmur sjálfum sér, réttlátur, krefst
ekki of mikils í einu, og þegar eitthvað er gert rétt, þá
eru veitt verðlaun.“
Hann skellihlær.
„Þessu hefur Eva einhvern veginn getað raðað saman.
Og ég vil ekki meina að ég hafi verið léttur í tamningu!“
Bjóða landsliðinu til sín
Hrafnkell og Eva hafa fengið fjölmarga hópa til sín, en
aldrei íslenska.
„Nei, akkúrat,“ segir hann. „Þetta er yndislegt líf, að
geta unnið með hesta, farið á bak og riðið út í náttúr-
una, fundið kyrrðina með íslenska hestinum. Við viljum
deila þessari reynslu með Svíum, fólk verður að fá þessa
upplifun. En nú eru liðin fimmtán ár. Við höfum hugsað
mikið til Íslands eftir að kreppan byrjaði. Í hvert skipti
sem við komum þangað, þá njótum við þess til hins
ýtrasta, við elskum landið og þetta frábæra fólk. Og við
vonum að allir Íslendingar noti tækifærið og fari á bak í
þessu fallega landi. En þeim stendur líka til boða frábær
upplifun hér, að vera hér í viku á íslenska hestinum,
læra allt stafrófið í hestamennsku í reiðskóla, ríða út í
skóginum, til stórra halla og kastala í kringum okkur,
og það er hægt að blanda við það borgarupplifun, til
dæmis er gríðarlega flottur arkitektúr og veit-
ingastaðaflóra í Malmö.“
– En hefur ekki dregið úr hvataferðum fyrirtækja?
„Já, en það er ekki svo dýrt að fljúga lengur. Við
sjáum um gistingu og allan pakkann. Og við viljum nota
tækifærið til að segja það hér, að þegar Norðurlanda-
mótið verður haldið í Danmörku árið 2012, þá viljum
við bjóða íslenska landsliðinu að hafa bækistöð hér, og
það verður á kostnaðarverði, ef það passar því. Þá er
hægt að slá upp tjaldbúðum, hér keppnisvöllur og
skeiðbraut, og öll aðstaða fyrir hendi. Ég skora á þá að
koma.“