SunnudagsMogginn - 15.11.2009, Blaðsíða 16

16 15. nóvember 2009
það sem ég vil hvenær sem er sólarhringsins. En mér finnst
gott að komast í sveitina til að hvíla hugann.“
– Ætlarðu að flytja vestur um haf?
„Ég er ekki hrifin af Bandaríkjunum og myndi frekar vilja
búa í Evrópu. Ég hef einu sinni verið viku New York, þá var
ég um tvítugt og líklega aðeins of ung, auk þess sem ég átti
ekki nóga peninga. Það er ekkert gaman að vera blankur í
New York.“
Það er gaman að fylgjast með Noomi skeiða á íslenska
hestinum en blaðamaður fór með fjölskyldunni í reiðtúr um
skóglendið í kringum búgarð fjölskyldunnar. Hún er sem
límd við hnakkinn enda alin upp á hestbaki. „Þegar við
fluttum aftur til Svíþjóðar var Hrafnkell búinn að kaupa Eld,
Hvíta örn og Gyðju – og Eldur var hesturinn minn,“ segir
hún. „Amma er líka mikil hestakona. Hún elskar hesta og
átti þann besta sem hét Sörli. Ég fékk að fara á bak á Sörla
þegar ég var lítil. Hann var sparihesturinn. Og amma tendr-
aði í mér ástina á hestum. Þegar ég var hjá þeim á sumrin
vann ég frá sjö á morgnana til eitt á daginn og fór svo á bak.
Það fannst mér skemmtilegast. Það er líka hægt að ríða eins
langt og maður vill á Íslandi; ég elska að ríða út í buskann þar
til maður sér hvorki votta fyrir fólki né húsum.“
Þannig smitast ástríðan fyrir hestum milli kynslóða, frá
ömmu Guðrúnu til Hrafnkels, þaðan til Noomi og nú er Line,
tíu ára dóttir Óla, komin með hestadellu. „Þegar hún kemur
til okkar förum við eins mikið á hestbak og mögulegt er –
það eru hestahelgar!“ segir Noomi.
Losnaði við stelpukroppinn
Foreldrar Noomi skildu þegar hún var átján ára. „Það voru
tvö ár sem voru mjög kaótísk,“ segir hún. „En ég var flutt að
heiman þannig að þetta hafði helst í för með sér fyrir mig að
ég kom heim og reyndi að hafa stjórn á atburðarásinni. En
Hrafnkell hefur alltaf verið mér sem faðir og það hvarflaði
aldrei að mér að það gæti breyst. Þetta var bara þannig að
mamma vildi búa í bænum en hann gekk með sveitadraum-
inn í maganum. Þau áttu því ekki samleið og ég held að þau
hafi gert rétt. Ef ég horfi á þau núna eru þau miklu ham-
ingjusamari, bæði fást við það sem þau hafa ástríðu fyrir og
það er bara gott.“
Nina, móðir Noomi, er leikkona eins og dóttirin og fer
raunar með hlutverk mömmunnar í fyrstu myndinni eftir
bók Stiegs Larssons, Körlum sem hata konur. „Það var bara
fínt,“ segir Noomi. „Ég hefði aldrei viljað að hún tæki að sér
hlutverkið ef mér hefði ekki fundist hún passa í það. Ég er
ekki með neina grillur um að fjölskyldur eigi að standa sam-
an að því leyti. Ég þoli það ekki og vil bara fólkið sem passar
hlutverkunum best. En mamma fór í prufu og þegar ég hitti
leikstjórann eftir það sagði hann við mig að hún hefði verið
frábær. Ég hafði ekkert um það að segja. Hann var mjög feg-
inn. Atriðið er stutt og mér fannst mikilvægt að áhorfendur
fyndu að þau ættu sér sögu. Þau hafa gengið í gegnum margt
saman en það mátti ekki lýsa því í orðum, heldur varð það að
liggja í loftinu frá fyrstu sekúndu. Það verður auðvitað létt-
ara ef hún stendur manni nærri, þá sækir maður í þá orku.“
Hún segir að móðir sín hafi unnið að leiklist frá því hún
muni eftir sér. „Ég sýndi því engan áhuga þegar ég var lítil,
fannst það asnalegt. En það breyttist með Í skugga hrafnsins
því það var kvikmynd og þar reyndu allir að vera eins eðli-
legir og hægt var. Ég hreifst meira af því en að leika í leikhúsi
þar sem allt er svo stórt og mikið. Ég vil að leikurinn sé
sannur, endurspegli lífið eins og það er.“
Noomi lærði leiklist fyrst eftir komuna til Stokkhólms en
ekki varð af því að hún færi í langt leiklistarnám. „Ég reyndi
einu sinni en komst ekki inn og varð öskuvond,“ segir hún.
„Ég ákvað að reyna aldrei aftur, heldur fara mínu fram. Svo
ég fór að vinna, fékk hlutverk í sápuóperu sautján ára og
stuttmyndir fylgdu í kjölfarið.“
Eitt leiddi af öðru, ófáum leikritum og kvikmyndum síðar
landaði hún hlutverki í myndunum við bækur Stiegs Lars-
sons. Þar er áberandi hve þar reynir mikið á líkama Lisbet-
har Salander, ýmist er gengið í skrokk á henni eða hún
lúskrar á öðrum. Og ekki fer á milli mála að leikkonan er í
góðu formi. „Ég vildi það sjálf,“ svarar hún einbeitt. „Í bók-
unum er hún ofsalega mjó, næstum því eins og hún sé með
átröskun. Fyrir mér er hún fremur teiknimyndafígúra en
manneskja af holdi og blóði og ég vildi gera hana raunveru-
legri. Svo ég ákvað að fara ekki í megrun og verða þvengmjó
því þá yrði ég ekki trúverðug í öllum þessum hasaratriðum.
Ég vildi vera meira eins og strákur, æfði sparkhnefaleika í
hálft ár fyrir tökur og var á sérstökum matarkúr, allt til að
losna við stelpukroppinn. Ég reyni alltaf að komast inn að
kviku á persónunni og átta mig svo á því hverju þarf að
breyta í fari hennar. Það skiptir engu máli hvort hún er ljót
eða falleg, stór eða lítil, feit eða grönn. Ef ég veit hvað er rétt
fyrir hana verður að móta hana eftir því. Mér fannst að það
yrði að sjást á kroppnum hvað Lisbeth Salander hefur gengið
í gegnum. Og til þess varð ég að breyta því sem hægt var að
breyta.“
Lisbeth óx inn í mig
Eftir því sem líður á samtalið hlýtur sú spurning að vakna
hvert Noomi sækir reiðina sem knýr Salander áfram. „Við
erum með allt litróf tilfinninga inni í okkur, líka hatur og
fyrirlitningu,“ segir hún. „Maður þarf bara að leita það uppi
og stækka tilfinningarnar. En mér fannst aldrei erfitt að
skilja hana. Frá því ég las bækurnar vissi ég hver hún var og
það er ekkert skrítið eftir að hafa gengið í gegnum þetta hel-
víti. Maður klæðir sig ekki í fötin á tökustað og hugsar með
sér: „Nú er ég Lisbeth.“ Það er frekar eins og hún vaxi rólega
inn í mig.“
Hún segir að fyrsta handritið sem hún hafi fengið í hend-
urnar hafi verið hræðilega lélegt. „Ég og leikstjórinn köst-
uðum því lengi á milli okkar, fleiri leikarar komu einnig að
þeirri vinnu en ég vissi frá upphafi hvar áherslurnar væru
réttar og hvar rangar. Lisbeth hafði verið gerð venjulegri,
fyndnari og meira heillandi og ég sá strax að það gengi ekki
upp. Hún talar ekki þannig – ekki hún! Áhorfendur þurfa að
vita hvað bærist innra með henni en það er ekki hægt að
segja allt, oft er nóg að nota augun og kroppinn.“
– Sum atriðin hljóta að hafa gengið nærri þér?
„Já, það kemur sterkast fram í erfiðustu augnablikunum í
lífi hennar úr hverju hún er gerð. Eftir nauðgunina hafði til
dæmis verið skrifað í handritið að næst sæist hún skjálfandi í
sturtu. En mér fannst það ekki gefa rétta mynd af henni.
Hún er miklu praktískari en það. Þannig að við breyttum út
frá handritinu, hún gengur heim, yrðir ekki á neinn, ekki
lögguna, vinkonur eða fjölskyldu, heldur gáir að því í
myndavélinni hvort hún geti stöðvað hann. Hún þraukar.
Svo hlúir hún að sjálfri sér. Þannig vinnur hún. Mér fannst
mikilvægt að nauðgunaratriðið væri virkilega gróft til að
draga það fram hvað þarf mikið til að sigrast á mótlætinu. Ef
atriðið hefði ekki gengið nærri fólki hefði það ekki verið satt.
Auðvitað er erfitt að fara inn í þessar aðstæður en þegar ég
veit að atriðið verður að vera í myndinni fer ég alla leið inn í
það, geri allt sem ég get og sleppi taumnum.“
Þriðja myndin, Loftkastalinn sem hrundi, verður frum-
sýnd hér á landi 15. janúar. En verður fjórða myndin gerð?
„Stieg Larsson skrifaði bara tvær sögur og síðan dó hann.
Framleiðendurnir hafa spurt mig um framhald en mér fynd-
ist það svolítið kaldhæðnislegt að gera fjórðu myndina. Ég
veit að það eru miklir peningar í spilinu en það kveikir ekki í
mér. Ég gaf allt í þessar þrjár myndir.“
– Hvað um handritið sem er í bankahólfinu?
„Hver veit,“ svarar hún. „Það veit enginn hvað það er
komið langt. Það er stóra ráðgátan.“
Systurnar þrjár
Særún Norén, systir Noomi, sem fædd er á Íslandi, tók myndirnar af fjölskyldunni á búgarði Hrafnkels
og Evu í Svíþjóð. Hún er grafískur hönnuður og er í ljósmyndanámi. Vala er þriðja systirin, listhneigð og
góður knapi. Það er gott samband á milli þeirra systra, þó að þær hittist ekki mikið.
„Særún býr í Malmö og ég er alltaf að vinna,“ segir Noomi. „Svo fæddist Vala þegar ég var fjórtán
ára, þannig að hún var pínulítil þegar ég flutti að heiman. En ég var mikið með hana á sumrin þegar hún
var tveggja til fjögurra ára, þannig að ég var aukamamma hennar þegar hún var yngri. Það var meiri
keppni á milli mín og Særúnar, enda ólumst við upp saman og lentum stundum í þrætum.“
Hún brosir.
„Vala er aðeins of ung til að rífast við mig.“
– Þetta er mikið kvennaveldi sem Hrafnkell býr við.
„Ég hafði ekki hugsað það þannig,“ segir Noomi og það kemur glampi í augun. „En það var gott að fá
Lev – hann er strákur!“