SunnudagsMogginn - 15.11.2009, Blaðsíða 17

15. nóvember 2009 17
H
rafnkell Karlsson var ekki gamall þegar
hann fór fyrst á bak. „Ég man eftir því,
þegar ég sat fyrir framan móðurbróður
minn, Geir á Hrafnkelsstöðum; ég held það
hafi verið á graðhesti sem hét Silfurtoppur. Ég sat á
hnakksúlunni með faxið í andlitinu. Og það er fyrsta
skipti sem ég man eftir mér á ævinni. Það er svolítið
sniðugt, því það er það sem ég lagði fyrir mig það sem
eftir var ævinnar.“
Fyrst á bak í móðurkviði
Þegar Hrafnkell var tíu ára fór hann í sveit á Sól-
eyjarbakka í Hrunamannahreppi og var þar næstu fjög-
ur sumur. „Og eftir það var ég hjá föðurömmu minni í
Miðfelli, Margréti Sigurðardóttur, og alltaf voru hestar í
kringum mig,“ segir hann. „Svo var ég mikið á hestbaki
með mömmu, Guðrúnu Sveinsdóttur, og þar lærði ég að
sjá virkilega vel um hesta – hjá mömmu voru þeir alltaf
í fyrirrúmi.
Raunar fór Hrafnkell fyrst á hestbak með móður sinni
– í móðurkviði. „Mamma reið inn í áttunda mánuð, þá
hafði hún eignast tvö börn á tveim árum, og ég var það
þriðja á þremur árum, og hún sagði að hún yrði að bera
eða bresta. Ég er ekki frá því, að ég hafi notið góðs af
þessum reiðtímum í móðurkviði.“
Hrafnkell segist hafa farið á fjall á unglingsaldri, þar
sem menn fengu sér oft í staupinu eftir erfiðan dag.
„Mamma var með í ferðunum, og gætti þess að alltaf var
lögð á að fyrst væri borið hey í hestana og settar á þá
ábreiður, áður en menn fengju sér að borða.“
Móðir Hrafnkels fæddist á Hrafnkelsstöðum, en hann
kom í heiminn á Varmalæk, þegar foreldrar hans voru
nýbúnir að byggja sér þak yfir höfuðið þar. Og það var
haft í heiðri á báðum stöðum að sjá fyrst um hestinn.
„Ég og Eva höfum fyrir reglu hér á bæ, sem við skrifum
á forsíðuna: „Hesten, gesten og resten“ eða „Hesturinn,
gesturinn og restin“. Því miður er restin fjölskyldan,“
segir Hrafnkell og hlær. „Fyrst er það hesturinn, svo
gesturinn og loks fjölskyldan. Börnin hafa ekki alltaf
litið þessa forgangsröð mildum augum, en þau hafa
vanist þessu og komið sér upp sömu viðhorfum.“
Draumurinn rættist
Eva hefur byggt upp Vallerödslund með Hrafnkeli, en
hún átti fyrir tvö börn, Marcus sem er að ljúka lækn-
isfræði, og Minnu, sem er sextán ára.
„Ég fór fyrst á bak íslenska hestinum þegar hún kom
á búgarðinn til Hrafnkels fyrir sextán árum,“ segir hún.
„Þá var ég að kaupa lambakjöt og hann sagði mér að
hann hefði hesta. Ég spurði hvort ég mætti fara á bak og
hann sagði það sjálfsagt. Ég hafði riðið stórum hestum
frá þriggja ára aldri, en um leið og ég steig á bak ís-
lenska hestinum, þá varð ég gagntekin af honum. Til að
byrja með varð ég bara skotin í hestunum, en svo liðu
árin, eitt leiddi af öðru, og svo fór að ég flutti hingað.
Eva tók á leigu húsið, þar sem við búum núna, við fór-
um að vinna saman og svo var nóg um að vera í einka-
lífinu!“
„Áður en Eva flutti hingað frá Malmö, þar sem hún
var leiklistarkennari, kom hún oft í reiðtúra og var
fyrsti viðskiptavinurinn,“ segir Hrafnkell. „Þegar ég lét
hana fá meri, sem er með 8,5 í vilja og töluvert skeið, þá
sagði ég við hana í gamansömum tón: „Nú geturðu
spreytt þig á alvöru hesti.“ „Hvað er það,“ spurði hún.
„Það er hestur með fimm gíra,“ sagði ég. Hún spurði
um fimmta gírinn og ég sagði aðeins: „Þú veist það þeg-
ar þar að kemur!“ Svo fórum við í reiðtúr og hleyptum
Fyrst hestarnir, svo
gestirnir og loks restin
Hrafnkell Karlsson og Eva Sjöholm hafa komið sér vel fyrir á Vall-
erödslundi. Þar rækta þau íslenska hestinn og eru með keppn-
isaðstöðu, notalega gistiaðstöðu, reiðskóla og svo taka þau á móti
hópum í reiðtúra um fallega náttúru.
á skeið. Ég var á Gyðju, sem ég kom með frá Hvít-
árholti, á henni átti ég sænska metið í 150 metra skeiði í
fimm ár á tímanum 14,5 sekúndum, sem er enn með
betri tímum í heiminum. Hún var á annarri meri, sem
hét líka Gyðja, og við brenndum vel á skeiði saman. Eva
spurði á hraðaskeiði: „Er þetta fimmti gírinn?““
„En þegar ég kom hingað, þá var ekki úr miklu að
moða,“ segir Eva. „Hér voru tíu hestar, mikil leðja og
skítur, gamlir bílar, allt sem Hrafnkell hafði safnað,“
bætir hún við góðlátlega og strýkur honum.
„Ég var fátækur,“ viðurkennir hann.
„Við áttum sama draum og eftir ellefu ár saman, þá
held ég að hann hafi ræst,“ segir Eva.
„Við Eva segjum gjarnan, að saman höfum við svo
mikinn vilja, að við séum reiðubúin að vinna þar til við
föllum dauð niður,“ segir Hrafnkell. „Og stundum ger-
um við einmitt það! Það var mikið verk að byggja upp
þennan stað, dásamlega hestahjörð, vandaða keppn-
isbraut og fallega aðstöðu þar sem allir komast fyrir í
gömlu kornhlöðunni. Og við förum sjálf með fólk í
hestaferðir, á góðum hestum í fallegu umhverfi, og það
er kærkomin hvíld fyrir þá sem vinna í borginni. Margir
koma hingað í hverri viku í reiðskóla og hafa gert í
fimm ár; það er hápunktur vikunnar! En sumir eru
hræddir við hestana, vita ekki hvernig á að bera sig að,
en hesturinn sýnir þeim það – „ekkert mál, ég ber þig“.
Og reiðtúrinn er ekki síst leið til að kynnast sjálfum sér,
í gegnum hestinn, og fyrir marga er það ný reynsla.“
Viti menn, daginn sem blaðamaður kom á búgarðinn
var þar byrjandi, sem aldrei hafði stigið á bak, en allt
gekk eins og í sögu í margra tíma reiðtúr. „Þetta var
gott dæmi,“ segir Hrafnkell. „Það er dýrmætt að fá að
vera með og njóta lífsins á íslenska hestinum með öðr-
um sem eru vanir, en verða samt ekki útundan. Þetta
eru frábærir hestar, sem við röðum niður eftir getu
reiðmanna. Þeir geta fengið fyrstu verðlaunameri, en
einnig hesta sem láta svo vel að stjórn, að þeir hlaupa
ekki einu sinni á eftir hjörðinni.“
Uppeldi og tamningar
Fyrstu skrefin voru stigin fyrir 22 árum þegar Hrafnkell
flutti á staðinn með Noomi Rapace, sem var sjö ára, og
Særúnu Norén, sem var tveggja ára, og fyrrverandi
konu sinni. „Þá hafði ég verið á Íslandi og kennt Noomi
í Waldorfskóla. Ég stofnaði fyrsta bekkinn á Íslandi, var
með sex nemendur og Noomi var ein af þeim. Hún var
með gífurlegt viljaafl! Ef ég ber saman tamningar og
uppeldi, sem er ekki flókið, þá var Noomi alviljugasta
hross sem ég hef komist í tæri við! Hún var ekki bara
viljug, heldur skapmikil líka! Það þurfti lagni til að
temja svona afl og mér finnst mér hafa tekist það vel. Ég
er ekki hissa á því hvað hún hefur náð langt.“
Hann lítur stoltur til dóttur sinnar, sem er hinumegin
í stofunni að huga að Lev syni sínum.
„Ég vildi ekki beygja hana með aga eða setja hana í
venjulegan skóla á Íslandi. Noomi þoldi aldrei að tapa,
varð öskureið ef hún lærði ekki námsefnið alveg um
leið, og þess vegna vissi ég að Waldorf passaði henni
vel. En þegar nemendur vantaði í annan og þriðja bekk
á Íslandi, þá tókum við ákvörðun um að flytja til Sví-
þjóðar. Við höfðum búið í Svíþjóð, ég er menntaður þar
og hafði kennt þroskaheftum krökkum í Norður-
Svíþjóð. Og við fluttum til Lundar. Noomi fór í annan
bekk í Waldorfskóla þar og ég tók að mér kennslu í
fyrsta bekk skólans. Þegar ég hringdi og óskaði eftir
stöðunni, þá bað ég kennarann um að svipast um eftir
bóndabæ með aðstöðu fyrir 20 íslenska hesta. Á næsta