Ný saga - 01.01.2000, Page 27

Ný saga - 01.01.2000, Page 27
Verkið sem tókst að vinna Hjalti Hugason Gunnar F. Guðmundsson Frásagnarháttur Kristni á íslandi hefur fremur samstætt yfir- bragð eftir því sem efni og heimildir leyfa. Enginn höfundanna skrifar illa, og enginn sýnir sérstök eða sérkennileg lilþrif í stíl htíldur. Ég sakna þess jafnvel að sjá ekki svo- lítið meira af þeim sérstæða stíl sem Þórunn Valdimarsdóttir lileinkaði sér þegar hún skrifaði bók sína um Snorra prest á Húsafelli. Kannski hefur Þórunn hamið sig (eða verið hamin) helst til mikið til þess að saga hennar skæri sig ekki úr heildinni. Einna bestur finnst mér texti Gunnars F. Guðmundssonar. Hann er hraður og umbúðalaus, án þess að vera nokkru sinni óþægilega samanþjappaður, ein- l'aldur og tilgerðarlaus, og þó er eins og votli fyrir húmor undir niðri. Lesið þið til dæmis inngangskafla hans á bls. 7-9 og takið eflir því hvernig hann fléttar þekktum biblíutilvitnun- um inn í mál sitt og skýrir þannig á sáraein- faldan hátt kenningargrunninn undir valdatil- kalli kirkjunnar. Gunnar iðkar líka með góð- um árangri þá list, sem Þórunn beitli mikið í bókinni um séra Snorra, að láta almenna siði birtast í einstaklingsbundinni frásögn. Þar má aflausn er fléttað inn í frásögn af deilum Guðmundar biskups Arasonar og leikmanna (II, bls. 56-62). Fræðileg varkárni er vissulega aðal þeirrar sagnfræði sem hér er stunduð, en hún er óhjá- kvæmilega vandmeðfarin í yfirlitsriti. Sérstak- lega í elstu sögunni finnst mér Hjalti Hugason stundum jaðra við að drepa frásögn sinni á Loftur Guttormsson Þórunn Valdimarsdóttir dreif í fyrirvörum og varkárni. Dæmi má taka af samskiptum hans við Ara fróða. I inngangi er varnöglum neglt svo þétt að efnið þolir það tæpast (I, bls. 11): „Elsta frásagan af þessum atburðum, Islendingabók Ara fróða, gelur að mörgu leyti talist alltraust heimild um suma þætti trúarbragðaskiptanna, einkum kristnitökuna sjálfa." Þegar Hjalti endursegir kristnitökufrásögn Ara bendir hann þó á að hún minni á frásögn Þorgils sögu og Hafliða í Slurlungu af deilurn þeirra á Alþingi árið 1121 og telur „alls ekki ólíklegt að hann [Ari] hafi gert ráð fyrir að átökum liafi verið afstýrt með svipuðum hætti á kristnitökuþinginu." (I, bls. 88) Enn síðar ræðir Hjalti túlkun Ara á kristnitökunni, ber þar aftur saman við Þor- gils sögu og Hafliða, en segir þar: „Ekki má gera of rnikið úr þeim áhrifum sem átök þeirra Þorgils og Hafliða ... kunna að liafa haft á kristnitökusögu íslendingabókar. Til þess er saga þeirra of ung.“ Þó gefur hann enn í skyn „að Ari lýsi lyktum málsins að einhverju leyti með hliðsjón af sáttum þess- ara höfðingja...“ og þannig sé kristnitökufrá- sögnin saga til að læra af (I, bls. 115-16). Nú mætti ímynda sér að það gæti farið vel í yfirlitsriti að varpa fram hugmyndinni um að deilur Þorgils og Hailiða væru fyrirmynd Ara að kristnitökusögu hans, án þess að laka nokkra ábyrgð á að hugmyndin sé rétt. Eins og Hjalti drepur á er megingallinn sá að Þor- gils saga og Hafliða er svo óáreiðanleg, og því gæti hún eins verið mótuð af krislnitökusögu Ara. En hugmyndin, þótt snjöll sé, stendur Pétur Pétursson Fræðileg varkárni er vissulega aðal þeirrar sagnfræði sem hér er stunduð 25
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108

x

Ný saga

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Ný saga
https://timarit.is/publication/806

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.