Birtingur - 01.01.1957, Blaðsíða 40

harðánægðir með blekkinguna. Að
fylgja þeim ekki í að draga abstraktlistina
niður í svaðið kalla þeir klíkuskap og
hugsanastöðnun. Við skulum taka dýpra í
árinni: Það er óhjákvæmilegt að
abstraktlistin sé ekki einungis óhlutlægt
málverk, hún má heldur ekki vera tepruleg
aðferð við að mála eitthvað og
einhvernveginn með hangandi hendi.
Nú skulum við komast að kjarna málsins.
Menn hafa lagt mikið á sig til að tefla fram
þeirri abstraktsjón, sem nefnd er
geometrisk, gegn þeirri, sem ekki er það, þó
ekki í þeim tilgangi að leiða mismun þeirra
í ljós, heldur til að hæla annarri á kostnað
hinnar. (Sú venja hefur verið tekin upp að
kalla þá abstraktsjón geometriska, sem
notar glöggt afmörkuð form, en meðal þeirra
eru að sjálfsögðu geometrisk form).
Þessi sundurgreining hefur mér alltaf
fundizt mjög einkennileg, því ég hef aldrei
haldið að ein tegund forma væri annarri
síðri til að túlka plastiska hugsun. Að mínu
áliti er það nægilegt, að formið sé alltaf
nákvæmlega í samræmi við þá túlkun. Og
hér er réttur staður til þess að taka það
fram, þó tilgangurinn sé ekki að drekkja
einhverjum fiski, að gæðin ein hafa þýðingu,
en ekki aðferðin.
Skapgerð getur valdið því, að einhver
sérstakur háttur plastiskrar hugsunar er
sniðgenginn og ógeð haft á þeirri sérstöku
tjáningu er af honum leiðir. Skapgerð getur
líka valdið því, að aðeins eru möguleikar
á tjáningu plastiskrar hugsunar með
sérstökum hætti og af því leiðir, að sú
tjáningaraðferð er valin, er bezt á við. Við
þetta er ekkert að athuga. Hitt er
athuga að fullyrða fyrir fram, að
einhver tjáningarháttur sé innantómur og
v
Vasarely: Málverk:
án gildis.
Er hætta á að þessar rökræður séu
hættulegar abstraktsjóninni og felli hana í
áliti hjá alvarlega hugsandi fólki. Alls
ekki. Svipaðar, ef ekki alveg hliðstæðar
deilur hafa alltaf verið uppi um hlutlæga list,
og við getum fullyrt, að það er
28