Birtingur - 01.01.1957, Blaðsíða 37

Birtingur - 01.01.1957, Blaðsíða 37
gervisköpun bæta rugli við rugl og hafa mesta ánægju af. Og að síðustu þarf engan að undra, þó að svo margir skriffinnar gái, bókstaflega talað, til sólar um lágnættið, í stað þess að útskýra grundvallaratriði plastiskra lista, tjáningarformið. Hvernig hlutlæg list er nú. Stundum er það sagt í herbúðum abstrakt- manna, að hlutlæg list hafi tæmt alla sina möguleika. Þetta er gjörsamlega rangt. Til þess að sannfærast um það nægir svolítið reikningsdæmi. 1 margar aldir hefur tónlistin í vestrænum menningarlöndum allt í allt ráðið yfir tólf nótum. Og enn hefur ekki tekizt að tæma möguleikana fyrir þeim samböndum, sem þessi fátæklegi efniviður geymir. Heldur ekki þá margbreytni, sem þessi sambönd geta tjáð. Nú er tala þeirra lita og forma er við sjáum með því að renna augunum snöggvast til umhverfis okkar, langt yfir tylftina. Maður getur því með fullu öryggi staðhæft, að hlutlæg list er hvergi nærri því að hafa tæmt alla tjáningarmöguleika sína. En ein sannindi eru þó eigi að síður augljós, að hlutlæg list er, þrátt fyrir enn ónumin og auðug lönd, á stöðugu undanhaldi. Síðustu kynslóðir mikilla afreksmanna hverfa hver af annarri: Klee, Léger, Laurens eru látnir. Þeir sem eftir lifa verða stöðugt færri og eldri. Sætin eru auð, en enginn hlutlægur listamaður, sem atkvæðamikill er, hefur gefið sig fram til þess að taka við arfinum. Ég segi atkvæðamikill. Því satt að segja er enginn hörgull á þeim hlutlægu og þeim fjölgar viðstöðulaust. Flestallir gagnrýnendur hlaða lofi á þá. Þeir selja öll verk sín fyrir gott verð og þeim eru falin opinber verkefni. Þeir hafa allt, nema þetta eina, að vera atkvæðamiklir. Við skulum athuga nokkur dæmi. Ég læt þau frönsku nægja, þótt erlendis megi finna önnur hliðstæð og engu síður fróðleg. Hér er fjölmennur söfnuður: Brianchon, Cavaillcs, Chapelain-Midy, Legueult, Limouse, Pancelet, Terechkovitch. Á þessa menn er borið mikið lof fyrir fágun, smekkvísi og yndisþokka. Látum það vera. En hjá þeim kem ég ekki auga á annað, þegar bezt lætur, en uppsuðu á efni frá Bonnard eða Matisse, allavega kryddaða og allavega kraftlausa. Lítum á þá yngri. Hvað um Carzou, sem gagnrýnin hossar hátt? Nýr Guardi, með tilliti til nákvæmni f jarvíddarinnar, ásamt þyrniviði, en án ljóss Feneyja og andagiftar í teikningunni. Lorjou? Útblásin litakássa, sem á að bera mikilli skapgerð vitni, expressionismi með æðardúnshörku. Buffet? Brella, sem hefur heppnazt, teikningin eins og beinagrind úr tannlausum fiski. ,,Tilfelli“, eins og sumir skósveinar hans segja, þegar þeir beina athyglinni að lifnaðarháttum hans, svo síður verði tekið eftir óþægilegum áhrifum frá myndrænum hallarekstri hans. Bragðlaus uppsuða á þeim expressionisma, sem Rouault í byrjun listferils sins, Picasso og margir góðir listamenn í Norður- og Mið-Evrópu gerðu stórum betri skil. Þetta eiga þá að vera arftakar síðustu stórmenna hlutlægrar listar? Öllu fremur má kalla þá ættlera. Ég gæti sagt fáein orð um ,,framfara“- málarana, kommúnista, sem eru of miklir menn eða of klaufskir til þess að gera góðar áróðursauglýsingar, og surrealistana, 2U
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124

x

Birtingur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Birtingur
https://timarit.is/publication/823

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.