Birtingur - 01.01.1957, Blaðsíða 115

Birtingur - 01.01.1957, Blaðsíða 115
kindred from a distant land; for if he has lived sincerely, it must have been in a distant land to me-“ H. D. Thoreau. Að loknum lestri þessarar bókar horfi ég vestur á jökulinn, þar sem hann ber við himin héðan úr Bjarnanesi. Vestast hefst Öræfajökull, glitaður kvöldsól, sem hnigin er bak við þennan hvíta múr — austan við hann Suðursveitarfjöllin, fannbarin hið efra, svarrblá hið neðra. Þeir, sem komið hafa þangað vestur í heim þessarar sögu, vita að frá Breiðabólsstaðarbæjum er ein fegurst útsýn á þessu landi. Þverhníptir veggir Steinafjalls skipta hvolfi himins og þar fyrir framan Lónið, sem geymir í spegli sínum jökul og f jall — og f jaran, þetta dökka band, sem teygir sig milli höfuðátta. Það var á þessa f jöru, sem var svo skemmtilegt að koma „. . . hún var alltaf eins og hún væri nýsköpuð. Þar ríkti djúpur mikilleiki, sem hafði næstum lamandi áhrif á mann og þó seiðandi langt inn í eitthvað upphafið.“ „Og þegar maður horfði heim til túnanna undir sól á sumarkvöldum, þá spurði maður sjálfan sig í algerðri einlægni: „Hvaða tilverustig er þetta?“ Og hinumegin við fjörukambinn var veraldarhafið". Og það var á þessum slóðum, að drengur vakir yfir túni úti í vornóttinni og sér þá glampa af eldgosi leiftra yfir eggjum Öræfajökuls og austurhlíðar hans „tindruðu allar í sól“. Það voru aðrir morgnar en á Hringbrautinni. „Það voru ekki morguntónleikar á plötu.“ I stórhrikaleik þessarar náttúru óx drengurinn úr grasi, þar lagði hann eyra að steinum til að hlusta á rödd þeirra og síðar lærðist honum líka að mæla við þá, þar blandaði hann geði við skepnur, lærði að skilja eðli húsa og hluta, og þar sá hann, „að allt var lifandi og með vissu viti.“ Og hér urðu fyrstu kynni hans af mönnum, hann fóstraðist upp svo til á bæjarhellu Oddnýjar gömlu á Gerði, sem bæði var skyggn „og þar að auki vitrasta kona á lslandi.“ Hún er völva þessarar bókar. Um bæjarhlaðið á Hala fara margir menn, fæstir dvelja lengi, koma og fara, svipmyndir í fáum dráttum en skírum. Þetta eru ólíkir menn, hver ber sín auðkenni: Eyjólfur hómópati, Gamli Steinn, Benedikt afi, Sigurður á Kálfafelli. Og þar ber að garði útburði mannlífsins, ógæfusamar konur, sem ekki höfðu risið undir þeim þunga, sem lífið hafði á þær lagt; Marsa, — sú skreið út í lús, hrækti þykkum, gulum hrákum á gólfið og lét urra í sér. Hún var svo óhugnanleg, að drengurinn „hafði ekki þrek til að sitja beint á móti henni.“ En hvergi bregzt samúð með þessum verum, hvort heldur er mönnum eða málleysingjum, og dýpst er hún kannski með þeim. — Harmsaga geðveikrar konu, sem geymd hafði verið í Hundraðshesthúsinu og dó eftir blóðtöku nafnkunns bíldskera, verður til að vekja djúpar umþenkingar með drengnum um böl lífsins og orsök þess. „Er ekki hægt að hugsa sér, að eitthvað slæmt verði eftir 1 húsum, þar sem illa hefur verið farið með einhvern ? Og getur þetta slæma ekki stundum leitt ógæfu yfir menn og skepnur? Bak við þessar spurningar leyndust djúpar lífsgátur . . .“ Og enn fleiri fara um bæjarhlaðið á Hala og ekki allir af þessum heimi. Skil lífs og dauða mást, allt er gætt „vissu lífi“, öll sundurgreinandi mörk hverfa. Heimurinn var ótrúlega „laus í sér“ á þeim árum. Við heyrum hófaglam af dauðra manna reið nálgast, magnast, fara hjá, deyfast og hverfa 97
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124

x

Birtingur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Birtingur
https://timarit.is/publication/823

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.