Birtingur - 01.01.1957, Blaðsíða 14

Birtingur - 01.01.1957, Blaðsíða 14
meiri vinsældum að fagna um þessar mundir en yngri menn gera sér grein fyrir nú. Höfuðljóðskáldin voru óneitanlega Davíð frá Fagraskógi og Stefán frá Hvítadal. Þeir voru vissulega börn síns tíma, dýrkendur lífsins, boðendur frjálsra ásta, samúðarmenn smælingja, frjósemis-, moldar- og grasskáld, sjósóknar- og hetjurómantíkusar, og ofan á allt annað þræltrúaðir. Og kallaðir þjóðskáld, segi ég. Já, vissulega. Það leyfði sér enginn á þeirri tíð að efast um að þeir félagar væru listfengustu skáld þjóðarinnar síðan á dögum Jónasar og Bjarna. En Jóhannes úr Kötlum? Hann var um þessar mundir ungskáld, þótt hann væri enginn unglingur að árum, efnilegur en óráðinn ungmennafélagsróm- antíkus, bí bí og blaka, álftirnar kvaka, og mikill guðsorðasnakkur. Fyrstu bækurnar tvær bentu lítt til þess, að Jóhannes yrði eitt af höfuðskáldum sinnar tíðar. Fram að þessu höfðu öll ljóðskáld þjóðarinnar verið sveitamenn, nema Einar Benediktsson og Stephan G., sem voru fyrst og fremst heimsborgarar, þótt sveitamenn væru að uppruna og uppeldi. Um þetta leyti vorum við Islendingar að uppgötva sjálfa okkur og stöðu okkar í heiminum. Hér voru mikil tíðindi að gerast í efnahagsmálum, þorp og bæir að myndast, höfuðborg að rísa. Þó má frekar segja að við værum að rumska en að við værum vaknaðir, hvað þá glaðvaknaðir einsog nú er orðið. Með átökum heimskreppunnar fékk hin unga íslenzka verkalýðshreyfing eldskírn sína, vinstri flokkar tóku völd í nágrannaríkjum, ráðstjórnarbyltingin var orðin að veruleika í Rússlandi, en Italía og síðar Þýzkaland og Spánn einvaldsríki fasista. Það var öllum hugsandi mönnum ljóst að mikil átök voru í vændum, enda rak hver stórviðburðurinn annan, unz heimsstyrjöldin og það sem henni fylgdi rak smiðshöggið á nýja heimsmynd, sem þó var og er sífellt að breytast frá degi til dags. Sú ljóðskáldakynslóð, sem var að vakna til hugsunar á árunum milli 1930—1940, mótaðist vissulega á miklum tímum. Yrkisefni sveitaskáldanna voru orðin úrelt. Það kom og til, að hjá yngri mönnum var tekið að gæta nokkurs leiða á okkar gamla hefðbundna ljóðformi. Um og eftir aldamót tók ljóðagerð í Evrópu — og þá um leið í Ameríku — miklum stakkaskiptum vegna nánari menningartengsla milli austur- og vesturlanda, auk þess sem ljóðlist hinna svonefndu frumstæðu þjóðflokka — negra og blámanna — í Ameríku, Afríku og Asíu varð nýstárlegt viðfangsefni ungum Evrópuskáldum til rannsóknar og eftirbreytni. Höfðu þessi kynni mjög frjóvgandi áhrif á ljóðagerð Frakka, Þjóðverja og Englendinga og síðar Svía, Finna, Dana og Norðmanna- Ein grein þessa skáldskapar voru indversku hálfkvæðin, sem Tagore, eða öllu heldur enskir þýðendur hans innleiddu hér á Vesturlöndum. Hann hlaut Nóbelsverðlaunin 1913, ef ég man rétt. Hér birtust m. a. tvær bækur eftir hann nokkrum árum síðar, þýddar af Magnúsi Á. Árnasyni. Við þessa nýju landvinninga ljóðs og andlegra kynna breyttust mjög viðhorf manna til ljóðlistar; nýjar stefnur fóru eins og logi yfir akur fyrstu áratugi aldarinnar. Má sjá þessa glögg merki í ljóðum Jóhanns Sigurjónssonar, Jóhanns Jónssonar, í Heli Sigurðar Nordals og Flugum Jóns 6
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124

x

Birtingur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Birtingur
https://timarit.is/publication/823

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.