Birtingur - 01.01.1957, Blaðsíða 44

Birtingur - 01.01.1957, Blaðsíða 44
Þankar um leiklist. Magnús Pálsson: Ég var um daginn að blaða í gömlum árgöngum að einu þekktasta leiklistartímariti, sem gefið er út í Englandi, og sú spurning vaknaði hjá mér, hvers konar fóður það eiginlega væri, sem brezkir leikhúsgestir væru fæddir á. Ég gerði að gamni mínu lítið yfirlit yfir þau leilmt og létta söngleiki, sem sýnd höfðu verið í West End leikhúsunum í London á einu ári. 50% reyndust hafa verið óperettur, stofukómedíur og æsileikir (thrillers). 28% voru nútímaleikrit alvarlegs efnis af hinni venjulegu gerð. Shakespeare átti þar 20%, Chekov 1 leikrit, Zuckmayer eitt, Christopher Fry og T. S. Eliot sömuleiðis eitt hvor. Mér þótti niðurstöður þessar athyglisverðar og vil nú íhuga þær nánar. Það fyrsta sem vakti athygli mína var, að allt þetta leikár hafði ekki verið sýnt eitt einasta leikrit, sem byði nokkrar nýjungar í leikritun eða gæti talizt nýtízkulegt að marki. Yfirgnæfandi meirihluti var eftir nútímahöfunda, en það er eins og þessum mönnum detti aldrei nokkur skapaður hlutur í hug og hafi því þótt vissast að feta í fótspor feðra sinna, hugsa eins og þeir og skrifa nákvæmlega eins og þeir. Umfram allt reyna aldrei neitt nýtt. Helmingur leikritanna var hreinir skemmtileikir, glæpareyfarar, léttir söngleikir og þó fyrst og fremst fjöldinn allur af stofukómedíum. Við þekkjum þá tegund bókmennta frá leikhúsum og kvikmyndum. Þær eru laglegar og áferðarfallegar, oft sprenghlægilegar og fara snyrtilega á sviði undir góðri stjórn. En þær eru upp til hópa gjörsamlega innihalds- og stíllausar, og við höfum séð þær í hundraða tali, þær storma leikhúsin í legiónum og gefa engin grið. Við gætum séð hverja þeirra þrisvar sinnum án þess að taka eftir, að við hefðum séð hana áður. Moliére og Goldoni skrifuðu gleðileiki, sem státuðu bæði sérstæðum rit- og leikstíl, en höfðu auk þess svo gustmikið ádeilugildi, að þeir gátu sett heilar þjóðir á annan endann. 28% voru leikrit alvarlegs efnis. Flest þeirra geta að vísu talizt góð leikrit, tæknilega gallalítil og oft athyglisverðar sálfræðilegar stúdíur, en sálfræðileg íhygli er í miklu dálæti meðal leikskálda í dag. Að öðru leyti eru þau skrifuð eins og leikrit hafa verið skrifuð í hálfa öld og bera þess merki, að höfundarnir hafa af natni kynnt sér tækni skáldsnillinga aldanna, allt fram til Ibsens, en numið þar staðar. Það er líka býsna erfitt að trúa því, en mun þó ekki f jarri lagi, að um 20% allra leikrita, sem sýnd eru í hinum betri leikhúsum í London, séu eftir Shakespeare. Það er ekki að undra, þótt ekki þrífist frumleg leikritun við slíka ofdýrkun eins höfundar, þótt góður sé. Því fer f jarri, að ég ætli mér að rakka niður brezk leikhús, heldur tók ég þau aðeins sem dæmi til að reyna að komast að niðurstöðu um, hvar leikmenntin 1 heiminum er á vegi stödd. Bretar eru ef til vill mesta leikhúsþjóð veraldar. Þeir eru að vísu flestmn þjóðum íhaldssamari og þá ekki síður í listrænum efnum en öðrum, en þó er 32
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124

x

Birtingur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Birtingur
https://timarit.is/publication/823

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.