Birtingur - 01.01.1957, Blaðsíða 32

Birtingur - 01.01.1957, Blaðsíða 32
Sem betur fer. En hvar erum við þá stödd ? Vegna þessarar hreyfingar og frama hennar hafa menn ekki látið sér annt um hina gömlu tachist-abstraktsjón, af ýmsum ástæðum. En það sem mestu máli skiptir, að minnsta kosti frá því sjónarmiði er áhugi okkar beinist að, liggur ekki í því, heldur krafti og áhrifum þessara skoðana. Efalaust hefði gildi hennar og framtíðaráhrif getað fyrr orðið Ijós, ef þýðingu hennar sjálfrar, djúpstæðrar en ekki áberandi, hefði ekki verið spillt með blaðri þeirra, sem taka mest mark á yfirborðinu. En í viðbót við þetta blaður bættu listamenn og gagnrýnendur, er af alvöru fylgdu hinni nýju stefnu, bjánalegum röksemdum, sem auðvelt var að snúa gegn þeim sjálfum. Allt þetta umstang og fyrirlitningargrettur þeirra, sem að var stefnt, varð til þess að skapa andrúmsloft ruglings, háðs og skapstyggðar, er engum varð að gagni. 1 raun og veru uppgötvaði tachisminn, alveg eins og geometrisminn, fljótlega takmörk sín og athafnaþrengsli og ennþá fyrr, að hann væri fremur afurhald en nýsköpun. Þannig förlaðist honum fljótlega kraftur. En dálítill ávinningur varð þó Þessi tachismi er frá mínu sjónarmiði þýðingarminni, með nokkrum undantekning- um, vegna framleiðslu sinnar heldur en þess, að hann hefur minnt á nokkur grundvallarsannindi. Hann hefur sýnt að ekki er hægt að ganga á snið við einhverskonar starfsaðferðir, án þess að ganga jafnframt á snið við tilfinningar, að misnotuð tækni eyðileggur alltaf þann þátt tilfinningalífsins, sem t. d. staffeli-málverk eru óhugsandi án, að rökvisi má ekki verða að kulda og að hið ósjálfráða er manninum meðfætt. Mjög hefur það hent hann að eyða tilfinningunum með því að setja þeim engin takmörk og skemmtilegum lífsneista þess ósjálfráða með einhliða notkun hans. I stað goðsögunnar um flötinn hefur komið goðsögnin um blettinn (tache). Sannleikurinn um listina og framtíð abstraktlistar liggur ekki í þessum öfgum. Fyrir nokkru er tekið að bóla á tilraunum í þá átt, að notfæra tvenns konar arfleifð, tvöfalda reynslu, að auðgast af raunverulegu framlagi, ekki til þess að sameina það, sem aldrei getur sameinazt, heldur sameina þau verðmæti, sem auka gildi hvers annars og ná þannig eins langt og auðið er þeirri djörfustu og hreinustu tjáningu manns og listar: hófsemi. Hér hefur verið rætt um málverk og höggmyndir í smáu formi til augnayndis. Það er auðsætt að stórverk skapa önnur sjónarmið. Og enn verður að andmæla hér öllu tali um ósamræmi, það sýnir annað tveggja, þekkingarskort eða vantrú. Dæmin eru mörg um merka listamenn, er bæði hafa skapað persónuleg verk og starfað með að hinni nýju byggingarlist, þar sem þess er aldrei nægilega gætt, að hvaða marki hún þarfnast aðstoðar málara eða myndhöggvara. Vissulega eru kröfurnar margvíslegar, tækni og aðferðir. Geometrisminn verður hér efalaust hentari í plastisku tilliti. En f jarstæða er að halda því fram, að „listin við götuna“ útrými hinni. Um það þarf ekki fleiri orð, að hér er ekki um eitt og hið sama að ræða. Litaval og skreyting veggja í húsi getur aldrei komið í stað staffeli-myndar, þessu sýnilega ljóði, og ekki verður séð hvers vegna stórverkið hætti að vera hst, en 22
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124

x

Birtingur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Birtingur
https://timarit.is/publication/823

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.