Birtingur - 01.01.1957, Blaðsíða 95

Birtingur - 01.01.1957, Blaðsíða 95
þegar hún hefur lifað ákveðinn tíma, hvers vegna þetta orkukerfi hættir allt í einu að starfa, er ennþá leyndardómur. Lífsorkan virðist algjörlega háð frumu- og líffærastarfsemi hvers einstaks líkama, og hugmynd dr. Helga um, að hún geti yfirgefið þennan líkama og flutzt í annan gerir ráð fyrir, að hún eigi sér sjálfstæða tilvist, en ekkert, sem er vísindalega vitað um lífið (og er þá átt við þekkingu á lífsstarfsemi einstakra lífvera) heimilar að draga þá ályktun. En snúum okkur nú að svefni og draumum- Mörgum hefur fundizt draumvitundin merkilegt rannsóknarefni og er dr. Helgi í þeirra hópi. I draumvitundinni finnur hann hvorki meira né minna en lykillinn að hinu mikla sambandi, lífsambandinu milli hnattanna. — Það sem gerist í draumi er þetta: Annars vitund tekur sér bústað, íleiðist (inducerast) í heila okkar og sjáum við það sem hann sér — draumgjafinn. Sofandi öðlumst við vitund annars og lifum hans lífi. Að þetta er mögulegt og raunar augljóst, segir dr. Helgi, skiljum við, þegar við íhugum að lífið er „hleðsla“ eða ,,magnan“, sem streymir inn í lífveruna að utan. Er hér um að ræða hið margumtalaða og mikilvæga lífsstarfsíleiðingarlögmál. Oftast er sambandið við verur á öðrum jarðstjörnum, þó kemur fyrir, að draumgjafinn er maður á þessum hnetti, en það er sjaldgæfara. Dr. Helgi gerir grein fyrir þessari uppgötvun í ritgerð, sem hann kallar „Önnur uppgötvanasaga“ og er að finna í þriðja hefti Nýals. Það er rétt athugað hjá dr. Helga, að draumvitundin er líkari vökuvitund en ímyndun ( nema ef til vill hjá þeim, sem hafa mjög lifandi ímyndunarafl og sjónminni). En að um sé að ræða annars vitund og ekki manns eigin, tel ég óheimilt að álykta af því, að oft dreymir mann undarlega drauma og sér furðulegar sýnir. Er það ekki gild ástæða til að hlaupa með skýringuna yfir á aðra hnetti og gera samstirninga okkar, ef þeir eru til, ábyrga fyrir draumum okkar. Hér er því miður ekki tími til að gera frá heimspekilegu sjónarmiði samanburð á vökuvitund og draumvitund (og á ég með því við samanburð á ontológískri stöðu vöku- og draumfyrirbæra yfirleitt), en aðeins bent á, að frá vísindalegu sjónarmiði er mjög erfitt að rannsaka draumreynsluna, sökum þess, að hún er algerlega einstaklingsbundin og lýsing hennar byggist á minni dreymandans. Hún en þess eðlis, að hún getur ekki verið sameiginlegt hlutlægt rannsóknarefni. Lögmál það, sem dr. Helgi nefnir stillilögmál (the law of determinants), telur hann afar mikilvægt við miðils- og draumarannsóknir. Er það skoðun hans, að draumar okkar ákvarðist mjög af því fólki, sem við umgöngumst og því hugarfari, sem fólk yfirleitt hefur til okkar. Það „stillir“ okkur til sambands við ákveðinn draumgjafa, góðan eða illan, þroskaðan eða vanþroskaðan eftir hugarfari þess í okkar garð. Sömuleiðis á miðilsfundum: Þar er það samstilling fundarmanna, sem að miklu leyti ákveður hverskonar samband næst. Ég tel vafalaust að hér sé um mikilvæg sannindi að ræða, sem sérstaklega á miðilsfundum ætti að vera mögulegt að athuga á empírískan hátt. — Ég gat þess áðan, að dr. Helgi væri siðferðispostuli engu síður en heimspekingur og vísindamaður. Á bak við alla heimsfræði hans liggur ákveðið siðfræðilegt 81
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124

x

Birtingur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Birtingur
https://timarit.is/publication/823

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.