Birtingur - 01.01.1957, Blaðsíða 110

Auðmýkt allri
er á eld kastað.
Hæða háðfuglar
heilög rök.
Jafnframt eroi hafðar uppi hæpnar
staðhæfingar, sem virðast eiga að hafa
svipuð áhrif og töfraþulur, verða að
áhrínsorðum fyrir andhita skáldsins:
.... eilíft traust ber allt vort kyn
til æðstu máttarvalda.
Átthagaástin er orðin að heiftúðugum
hreppagorgeir:
Við bjóðum engum blíðuhót,
sem byggðir vorar níðir.
Jafnframt eru lögð á ráð um áróður í
alkunnum sögufölsunarstíl, fela skal allt, sem
ekki fellur inn í hina rómantísku glansmynd:
Sú minning skal í muna geymd,
sem magnar kynsins hróður,
en fyrnast sögn um fals og eymd
og feigan svikagróður.
Síðustu hendinguna yrkir rímið, og það
heldur áfram:
Þó blási kalt, skal bíta á vör
og blessa sína móður.
Með önnur eins dæmi fyrir augum er
skiljanlegt, að margir fyllist tortryggni í
garð rímsins- Að mínu viti á það þó ekki
sökina, heldur sá hástemmdi en innantómi
vaðall gervitilfinninga, sem er ranghverfa.
rómantíkurinnar og alltof lengi hefur legið í
landi í íslenzkri ljóðagerð. Dýrir hættir eru
auðvitað tilvaldir til að hylja nekt
glamuryrðanna, en þar með er ekki sagt að
háttleysa sé eina bjargráð ljóðlistarinnar.
Svo er fyrir að þakka, að Ljóð frá liðnu
sumri eru ekki eintómt afskræmt bergmál
af Grími Thomsen. Hér og þar bregður
fyrir þeim Davíð, sem kvað hafa komið eins
og opinberun yfir ljóðelska æsku fyrir
hálfum fjórða áratug. Kvæðið Vornótt í
þessari bók sómir sér vel við hlið þess
bezta, sem hann hefur áður gert.
Geir Kristjánsson. Stofunin. Sögur.
Heimskringla.
Það er enginn viðvaningsbragur á þessari
byrjandabók, þar kemur fram þroskaður
rithöfundur, gæddur öfundsverðu valdi yfir
efni sínu og hnitmiðuðum stíl. Nokkrar
gagnorðar setningar opna vítt sögusvið,
tilsvör og athafnir persónanna veita þeim
einstaklingseinkenni, sem eru jafn skýr og
fólksins sem maður mætir á götunni-
Orðfærið á hugrenningum þeirra er sjálfu
sér samkvæmt, falskir tónar rjúfa ekki
heildina.
Síðasta og lengsta sagan, sem bókin dregur
nafn af, er samin af mestri íþrótt. I
þessari táknrænu frásögn af æviferli
einstaklings, sem orðið hefur utanveltu í
samfélagi, sem í senn ber keim af
fangabúðum og kaupsýsluþjóðfélagi, má
ekkert út af bera, ef sagan á ekki að
mistakast. Geir tekst aðdáanlega að þræða
hinn rétta meðalveg. Athafnir persónanna
eru í senn hæfilega kátlegar og hæfilega
94