Birtingur - 01.06.1959, Síða 58

Þýðir þá að tala um ást undir þessum kringumstæðum? Við höfum
öll heyrt að eitthvað þvílíkt sé til, en ef það er satt: hvernig er hún
þá? Hvernig ætti hún að vera? Hvernig á að binda hreinar tilfinn-
ingar með flekkuðum höndum? Það er vandinn. Og ekki sá eini. Á
okkar tímum mundi Hamlet með sitt „vera eða ekki vera“, fljótlega
verða vikapiltur hjá einhverjum sýsluskrifara. Lífið er búið að sprengja
af sér allan mælikvarða eins og pottbrot. Hvað á að skapa í staðinn?
Vera eða ekki vera! Fólk er þreytt, dettur á nefið, því ætti maður að
vera að hjálpa því á fætur? Vera eða ekki vera! Ruddaskapurinn verður
hröðum skrefum einasta siðgæðið. Vera eða ekki vera! Geta yfirleitt nokk-
ur verðmæti orðið til í heimi sem haldið er í jafnvægi með þvingunum?
Vera eða ekki vera! Gervitungl eru smíðuð en manneskjan með heiðar-
legar tilfinningar og þrár dregur sig í hlé inn í helgidóminn. Vera
eða......Þjónn, einn fjórðung.
Þjónninn tók flösku í leiðinni og var þotinn. Það fór að birta. Óhreint
ljósið fyllti gluggana. Drukkinn hópur ruddist í salinn með hávaða.
Agnieska leit yfir hópinn: allir voru vel klæddir og góðglaðir.
— Næturklúbbarnir eru að loka, sagði Grzegorz. Hann kinkaði kolli í
átt til þeirra nýkomnu. — Arkítektar. Þeir koma hingað til að fá sér
síðasta glasið. Það verður að hafa samband við fjöldann.
Þjónninn kom og setti fyrir þau flöskuna: — Hvenær ætlið þér að
borga ?
— Eftir nokkra daga, sagði Grzegorz. Þjónninn fór aftur. — Horfðu á
þá, sagði Grzegorz — þá kemstu kanske í betra skap.
Agnieska leit við. Það var þröng við borðið. Fólkið var morgunglatt.
Stór hæruskotinn maður með fyrirmannlegt andlit og klæddur vönduð-
um jakkafötum úr ensku ullarefni stóð við hlið stráklings sem gat
verið upprennandi afbrotamaður, sló á öxl honum og sagði hátt:
— Ég er eins og þú, venjulegur bóndasonur. Fi'á Wola. Fyrir stríðið
sótti ég „Roxy“-bíóið. Ég hafði gaman af kábojmyndum. Það var
mikið af þeim í Wola. Malinowski frá Wola, þekkirðu hann?
— Nei, svaraði hinn og hrukkaði lágt ennið.
Sá hæruskotni ljómaði allur.
— Þarna sérðu! Guð minn góður, þvílíkir voðatímar sem þá voru!
Það var hungur og neyð. Vinna: ekki til að tala um. . . Hann veifaði
hendinni með glæsilegum tilburðum. — Fröken! hrópaði hann til af-
greiðslustúlkunnar. — Drottning! Ég gef öllum einn umgang. Á minn
kostnað. Við skulum skála fyrir Wola verkalýðsins! Hann snéri sér
að stráknum. — Ég heiti Andrzej, en þú?
— Kazik.
Sá hæruskotni klappaði saman lófunum.
54 Birtingur