Birtingur - 01.12.1961, Blaðsíða 11

Álsír sem orðið hefur að flýja land til
þess að vera ekki drepið vegna þess að
það hefur kvisazt að það væri „liberal“.
Ætli þeim þyki það sem hafa ekki kom-
izt úr landi og bíða þess að dauðadómur-
inn verði framkvæmdur, dauðadómur fyr-
ir að hafa ekki greitt sitt gjald til OAS.
Kennurum sem eiga von á því að vera
skotnir fyrir augum nemenda sinna fyrir
að kenna áfram lögboðið námsefni. Á
hvað skyldu aðferðir þeirrar hreyfingar
til að ná valdi yfir múgnum minna mann
sem þekkir söguna frá þeim árum þegar
nasistar komust til valda í Þýzkalandi?
Þessar aðferðir sem hafa með skipulegri
útbreiðslu óttans lamað allan viðnáms-
þrótt borgaranna og yfirvaldanna á þess-
um slóðum svo að í dag þegar þessi
hreyfing gefur út fyrirmæli sin fylgir
Evrópumúgurinn í borgunum í Alsír þeim
út í æsar, þeir sem ekki gera það, af þeim
segir aldrei meir.
Hvað skyldi valda því að alþýða Parísar
safnazt í fylkingar og hættir á misþyrm-
ingar og jafnvel að hljóta bana af kylfum
og öðrum vopnum lögreglunnar, berst við
lögregluna klukkustundum saman á göt-
unum. Hvað skyldi það vera sem knýr
gróna krata til að ganga með kommúnist-
um undir hinar blóðugu kylfur, og hætta
á að fá hina prýðilegu stígvélaskó í höf-
uðið á eftir kylfunni. Varla ótti við fas-
isma. Ha?
Það er ekki mjög langt síðan De Gaulle
hélt ræðu og sagði á þesa leið: OAS, hvað
er það? Ég kannast bara ekkert við það.
Það er einsog maður væri að lesa í bók
ameríska blaðamannsins William Shirer
( U p p g a n g u r o g h r u n Þ r i ð j a r í k -
isins) um afstöðu hinna miklu stjórn-
málamanna Weimarlýðveldisins: Nas-
istar, hvað ætli þeir séu? Þessi
Hitler, við erum nú ekki að hafa
áhyggjur af svoleiðis peyja. Það hefði
margur gott af því að lesa þá bók.
Og spyrja svo sjálfan sig: skyldi vera
nokkur hætta?
II
I París stendur mikil menningarhöll sem
nefnist Palais de Chaillot. Þar mun vera
stærsti leikhússalur Evrópu, þar starfar
Franska Alþýðlega Þjóðleikhúsið, Théatre
Nazionale Populaire undir stjórn Jean
Vilar sem mun vera einhver ágætasti
leikhúsmaður álfunnar í dag, skarpgáfað-
ur hugsjónamaður sem hefur leitazt við
að koma fram erindum sínum við alþýðu
manna án þess að slaka á hinum ströng-
ustu kröfum listar.
Síðastliðið haust sá ég leikrit eftir Bert-
old Brecht í þessu húsi sem nefnist:
V a 1 d a t a k a A r t u r o U i s e m m á 11 i
k o m a í v e g f y r i r. Þar segir af glæpa-
mönnum í Chicago og fólsku þeirra und-
ir forustu erkibófans Arturo Ui. Reynd-
ar er verið að segja þarna af valdatöku
nasista í Þýzkalandi: og Arturo Ui er
Hitler; með hinn klumbufætta Gobbola
sem skugga sinn, .öðru nafni Göbbels.
Milli leikþáttanna er varpað á tjaldið
texta sem rekur hliðstæða atburði úr
valdatökusögunni frá Þýzkalandi og minn-
ir á sambandið við háttalag chicagósku
glæpamannanna sem er sýnt á sviðinu.
Þegar leikflokkur Brechts Berliner
E n s e m b 1 e sýndi þennan leik var Ar-
turo Ui búinn gervi Hitlers og nasista-
Birtingur 9