Birtingur - 01.12.1961, Qupperneq 23

ir þurrkar ríkt þar um langan aldur, en
ofbeiting nautgripahjarða er einnig talin
hafa átt mikinn þátt í uppblæstrinum.
Klettamálverkin eru aðallega efst í sand-
steinsfjöllum, sem heita Tassílí. Þau eru
allt að því 800 metra á hæð yfir sjávar-
mál, og ofan til eru víðast klettaborgir,
sundurgrafnar, fyrst af vatni og síðan af
veðrun og sandfoki, með djúpum giljum
og geilum, en háir drangar standa þar í
röðum svo að engu er líkara en borg, sem
orðið hefur fyrir mörgum loftárásum.
Upp í klettaborgirnar liggja mjög brött
og erfið skörð, svo að leiðangursmenn
áttu mjög erfitt með að koma vistum sín-
um, útbúnaði og farangri þangað upp,
þótt þeir hefðu til þess bæði úlfalda og
asna, og endaði með því, að þeir urðu
sjálfir að bera baggana á bakinu upp
brattann.
Þarna er lítið um vatn, eldivið og haga,
og allir aðdrættir því mjög erfiðir. En
það sem háði þeim mest var kuldinn, þó
ótrúlegt megi virðast á þessum stað. En
þar getur verið brunahiti á daginn, en
nístingskuldi á nóttunni, og snjór á vetr-
um. Auk þess var aðstaðan oft erfið við
að draga upp myndirnar, því víða eru
klettamir íhvolfir og myndirnar því yfir
höfðum manna. En hópurinn var samval-
inn og vann af ódrepandi þrautseigju.
Henri Lhote hafði þann hátt á, að þegar
þeir voru langt komnir á hverjum stað,
fór hann í leitarleiðangra með innfæddum
fylgdarmanni sínum. Oft þurftu þeir ekki
að færa sig nema eitt til tvö hundruð
metra. I einni fjallaþyrpingunni gerðu
þeir eftirmyndir af 5000 „fígúrum", þ. e.
a. s. af fimm þúsund mönnum og dýrum.
Víða urðu þeir að þvo með svampi ryk-
lag, sem safnazt hafði á myndirnar gegn-
um aldirnar. Og sums staðar voru mynd-
irnar svo máðar, að þær sáust ekki greini-
lega með berum augum, fyrr en búið var
að bleyta þær.
Aldur þessara mynda er talinn vera 4000
til 8000 ár.
Merkja má greinileg tólf tímabil eða stíla
og auðsætt að ýmsir kynþættir eða þjóðir
hafa verið hér að verki, þjóðir með ólík
trúarbrögð, veiðiaðferðir, klæðaburð, lík-
amsflúr og aðra siði. Þar má rekja hve-
nær menn fóru að temja hestinn og nota
hann til reiðar, hvenær hundurinn varð
húsdýr, hvenær menn tóku að temja naut-
gripi og eignast hjarðir.
Það er hart fyrir friðarsinna að verða að
viðurkenna, að hér eins og annars staðar
í sögu mannsins eru það vopnin sem sýna
þróunina. Ætla mætti þó að þetta gilti
aðeins á frumstigum mannkynssögunnar,
en jafnvel á okkar upplýstu öld þykjast
þeir mestir garpar, sem öflugust eiga
vopnin.
Hér getur fyrst að líta barefli og kylfur,
síðan eins konar kastvopn ekki ósvipað
búmerang Ástralíunegra, og loks örvar
og boga.
Myndirnar eru af öllum mögulegum
stærðum, frá nokkrum þumlungum upp í
allt að því 30 metra, og þar á meðal er
einn af guðum þeirr 18 fet á hæð.
Það sem einkennir þessar myndir sérstak-
lega er hin eðlilega hreyfing og mikla
ferð sem er á öllu, bæði mönnum og dýr-
um, því segja má að hér sé allt á ferð
og flugi, enda fjöldi myndanna af veiði-
ferðum og eltingaleik við dýrin.
Birtingur 21