Íslenzk tunga - 01.01.1959, Side 126

124
STEFÁN EINARSSON
sæinliga ok helldr illa. Gautr ræikade a golfinu ok nockurir
menn j myrkrinu. en er minnzst varir mællti Þorvaldr. legg þu
manna armazstr saxi firir briost gómlum manni ok saklausum.
Hann hne upp at þilinu ok uar þegar daudr. ok er Gautr heyrde
þetta hliop hann þegar at fiskimanninum ok hóggr hann þegar
banahógg, kvat hann æigi skylldu fleiri ohaupp vinna.
Fœreyiuga])áttr, Flateyjarbók (1862), II, 397, kap. 331.
Þetta er sýnilega liðinn boðháttur.
Lpgmaðr Gauta hét Þorviðr. Hann sat á hesti, ok var bund-
inn taumrinn við hæl einn, er stóð í mýrinni .. . f því bili
hljóp upp herr Norðmanna ok œpði heróp ok bgrðu á skjgldu
sína. Tók þá Gauta herr at œpa. En hestr lggmanns hnykkir svá
fast, er hann fældisk lierópit, at hællinn gekk upp og hrpkkði
honum um hgfuð, lggmanninum. Hann mælti: „Skjót allra
Norðmanna armastr.“ Hleypði lggmaðrinn þá í brot.
Heimskringla, III, íslenzk fornrit, XXVIII, 163, kap. 72.
Þetta er liðinn boðháttur. Fyrst er hælnum ,,skolið“, þótt eigi væri
]>að Norðmaður er skaut.
Ok hleypði þrællinn hesti sínum fram hjá Þórarni, svá at
klæði hans verguðusk. Þórarinn mælti: „Ver þú allra þræla
armastr, gerandi mér slíkt,“ — ok lýstr hann á hrygginn með
sverðshjgltunum.
Þórarins jiáltr, íslenzk fornrit, X, 147.
Þetta er hins vegar víst bara venjulegur boðháttur.
Honum var sagt, at Einarr skálaglamm hafði þar komit ok
hann hafði gefit honum skjgldinn. Þá mælti Egill: „Gefi hann
allra manna armastr! . . .“ [= „Gef þú .. .,“ ef í 2. persónu
væri].
Egils saga, íslenzk fornrit, II, 272, kap. 78.
Hér er viðtengingarháttur í stað boðháttar þar sem sögnin er í
3. persónu. Að öðru leyti er dæmið skýrt.
Þá gaus upp spýja. En allir mæltu þat, þeir er hjá váru, hús-
karlar Armóðs, at Egill skyldi fara allra manna armastr [bein
ræða: Far þú ...].
Egils saga, íslenzk fornrit, II, 226, kap. 71.