Íslenzk tunga - 01.01.1959, Qupperneq 129

Doktorsvörn
Haralduk Matthíasson.
Setningajorm og stíll.
Bókaútgáfa Menningarsjóðs.
Reykjavík 1959.
Hinn 30. maí 1959 varði Haraldur Matthíasson, menntaskólakennari, rit sitt
Setningajorm og stíll fyrir doktorsnafnbót í heimspeki við Háskóla íslands.
Grein sú er hér fer á eftir er að stofni til andmæli við doktorsvörnina, og er það
ástæðan til þess að hér er aðeins fjallað um nokkra þætti bókarinnar, en hinn
andmælandinn, próf. dr. Halldór Halldórsson, mun birta að'alefni andmæla
sinna í Skírni 1959.
ÞESSI bók er nýjung í íslenzkum málfræðibókmenntum. Fáir ís-
lendingar hafa ritað um setningafræði, og mörg og flókin vanda-
mál bíða þar enn úrlausnar. Höfundur hefur því síður en svo ráðizt
á garðinn þar sem liann er lægstur þegar hann valdi sér það efni sem
doktorsrit hans fjallar um. Um meginþætti bókarinnar hefur hann
lítinn stuðning haft af eldri rannsóknum, heldur orðið sjálfur að
draga saman efni og vinna úr því samkvæmt þeim sjónarmiðum sem
eru uppistaðan í ritgerðinni. í þessari efnissöfnun liggur mikil og
nytsöm vinna; höf. hefur dregið fram mörg athyglisverð vandamál
og rætt þau á þann hátt að síðari menn sem við þessi efni munu fást,
hljóta að taka afstöðu til þeirra athugana og kenninga sem settar eru
fram í þessari bók.
Hins vegar er efni bókarinnar svo yfirgripsmikið og margþætt að
ekki er við því að búast að öllum þáttum þess séu gerð jafngóð skil,
né heldur að höfundi hafi alls staðar tekizt að komast að niðurstöð-
um sem sannfæri alla lesendur hans. Túlkun á stílfyrirbærum hefur
löngum orðið deilumál; menn eru hvorki sammála um hvað telja