Akranes - 01.04.1958, Page 15

Kaþólska kirkjan hefur aldrei leyft og
leyfir ekki lijónaskilnað, heldur er hjóna-
band að hennar lögum órjúfandi, meðan
bæði lifa, og páfi neitaði því um leyfið.
Þá greip Hinrik, sem fram að þessu
hafði verið ákveðinn andstæðingur siða-
skiptanna, til þess úrræðis að segja kirkju
Englands úr lögum við páfa og gjörasl
sjálfur liöfuð kirkjunnar. Lagði liarm
fyrir alla þegna sina að vinna eið að því,
að þeir teldu hann, en ekki páfa, yfir-
mann ensku kirkjunnar og var sá eiður
nefndur supprematseiðurinn, og var talið
landráð að leggjast hann undir höfuð.
Þennan eið gat auðvitað enginn sann-
trúaður kaþólskur maður unnið. Thomas
More reyndi að komast hjá því með lagi
að vinna eiðinn, en benti kcxnungi á
kenningu kirkjunnar og ummæli kirkju-
feðranna um þessi atriði. Thomas More
sá og skildi, að hann var hér kominn
milli tveggja elda, og að hann yrði að
kjósa, hvort hann vildi þjóna ástríðu
konungs eða heilagri kirkju, og auðvilað
fór svo, að hann kaus hið síðara og lagði
niður embætti sitt 16. maí 1532 og sagði
konungi, að hann gæti ekki orðið honum
að vilja. Gekk konungur eftir það að eiga
önnu 1533, en af hjúskaparmálum hans
er það að segja, að hann losaði sig úr
hjónabandi við hana með því að láta
taka hana af lífi og gekk síðan að eiga
fjórar konur, fóru tvær aðrar sömu leið
og liún, við eina skildi hann og ein lifði
liann, en alls voru konur hans sex.
Hinrik var ekki sá maður, að hann
hyggði ekki á hefndir við Sir Thomas
More, en það var erfitt að komast að
honum, vegna þess hversu grandvar hann
var og hafði verið í háttum, en eftir að
hann lét af embætti lét hann hátterni
konungs með öllu afskiptalaust og gaf
sig allan við guðræknisiðkunum, því auð-
vitað var honum ljóst hvað á spýtunni
héngi. Var nú gripið til þess ráðs að
kæra Sir Thomas um mútuþægni og sitt-
hvað fleira, en ógerningur reyndist að
halda kærunum til streitu. Þegar dóttir
hans gladdist yfir þessu sagði hann:
„Þetta er frestur, en ckki endalok“.
Það var nú svo komið, að þingið enska
var orðið fullkomið handbendi konungs
og samþykkti það 1534, að börn konungs
og Önnu skyldu vera réttborin til rikis,
og skyldu jxegnarnir vinna eið að svo-
nefndum ríkiserfðagjömingi um þetta
efni. 1 London var öllum kennimönn-
um stefnt til eiðatökunnar í höll erki-
biskupsins í Kantaraborg, Lambeth, sem
hann býr í enn þann dag í dag, en af
leikmönnum var engum stefnt nema Sir
Thomas More. Áður en hann gengi
þangað skriftaðist hann, hlýddi messu og
tók guðs líkama. Þegar til Lambeth kom
lýsti hann yfir því, að hann gæti ekki
unnið þennan eið, því með því viður-
kenndi hann lögmæti skilnaðar konungs
við Katrínu drottningu. Er ekki að orð-
lengja það, að Sir Thomas var tekinn
fastur og geymdur í Tower.
Sir Thomas vissi nú fyrir dauða sinn,
og bjóst þegar við honum. Hann fékkst
í dýflissunni við andlegar iðkanir og
samdi þar tvö guðrækileg rit, heitir ann-
að: „Ekki má forðast dauðann á kostn-
að trúarinnar“, en hitt eru skýringar við
píningarsöguna. Það gekk maður undir
manns hönd að fá hann til að vinna eið-
inn og bjarga sér, en hinn heilagi Thom-
as var óbifanlegur. Þegar kona hans lagði
að honum og benti honum á, að hann
gæti enn lifað og í góðu gengi, spurði
hann: „Hvað heldur þú ég geti lifað
lengi?“ „Að minnsta kosti í 20 ár enn“,
svaraði hún. „Þetta má vel vera“, anzaði
Sir Thomas, og hefðirðu sagt nokkur
þúsimd ár, þá hefði að vísu verið við
því lítandi; en það væii heldur slakur
AKllANES
83