Prentarinn - 01.01.1972, Qupperneq 29

Þctta cr upphafið að veru minni í útlandinu.
Hún hafði byrjað brösuglega, en ég hafði þó verið
heppinn.
Svo þegar ég sagði upp, báðu þeir mig að vera
áfram. En ég hafði lofað Ólafi, syni Björns, að
korna aftur á vissum tíma, og stóð við það. Bjöm
hafði þá hætt forstöðu fyrir prentsmiðjunni og Ól-
afur tekið við, ljómandi góður maður.
Ég sá alltaf eftir |>ví síðar, að hafa farið heim.
Ég ætlaði að fara að kvænast, og í staðinn fyrir að
fara heim hefði ég átt að skrifa og biðja kærustuna
að koma til Hafnar og vera þar síðan áfram í eitt-
tvö ár; það er alltaf lærdómur í því. Þá var Kaup-
mannahöfn prýðileg borg og ágætt að búa þar. Það
er nú orðið svo breytt, að hún er næstum óþekkjan-
leg, nánast ömurleg.
En segSu mér annað: Hvað var vinnutíminn
langur, þegar þú byrjaðir nóm?
— Hann var þá frá sjö á morgnana til sjö á kvöld-
in og tveir tímar í mat.
Tveir tímar?!
— Já, þá var farið í mat frá klukkan niu til tíu,
morgunmat, og farið heim, og svo aftur frá klukkan
þrjú til fjögur. Klukkan tólf var kaffi, en það fékk
maður bara á staðnum. Ýmist höfðu menn það með
sér eða var fært það. En þarna hjá ísafold var
Hótel ísland og við gátum sent þangað út með
mjólkurfötu og fengið í hana kaffi fyrir tuttugu
og fimm aura. Við stofnuðum þarna kaffifélag til að
standa undir slíkum útgjöldum.
Nú rómar mig í að þú hafir byrjað hjá Kassa-
gerðinni þegar hún hóf starfsemi?
— Ekki þegar hún byrjaði, en ég fór þangað
seinna. Þannig var, að ég hef alltaf haft með hönd-
um kristilegt starf, með prentverkinu. Ólaunað auka-
starf að sjálfsögðu. Ég var sex ár fyrir norðan og
vann þar hjá Oddi Björnssyni á daginn, en veitti
forstöðu kristniboðshúsi að auki, Zion. Þegar ég
kom að norðan byrjaði ég í Eddu. Hann vildi fá
mig þar fyrir verkstjóra þar, hann Eggert Briem.
Þar var ég í tvö ár og byrjaði þá í Leiftri. Þá kem-
ur til mín einn dag Kristján Jóhann í Kassagerð-
inni. Þeir höfðu keypt gamla prentvél, sem gat
prentað í tveimur litum í einu og stansað, gamlan
garm, og sent mann út til að læra að fara með
þetta.
Nú kcmur maðurinn heim, vélin er sett upp og
það á að fara að gera prufu. Það var frystihús eða
eitthvað þess háttar, sem þurfti að samþykkja pönt-
unina. En manninum tókst ekki prentunin, sem
ekki var eðlilegt, því hann var ekki prentari. Svo
Kristján Jóhann kemur til mín í öngum sínum
einn eftirmiðdag og spyr, hvort ég vilji líta á þetta
fyrir sig. Ég sagðist ekki þekkja svona vél og vissi
ekki hvort ég gæti neitt gert, en hann gæti komið
klukkan fimm og sótt mig. Hann gerði það og fór
mcð mig inn eftir. Ég sá undir eins hvað var að
hjá manninum og sagði hvað skyldi gera. Ég var
þarna í hálftíma og þá var búið að fá þarna góða
prufu, sem seinna var send og samþykkt.
Þegar Kristján ók mér heim sagði hann við mig:
— Hvað á ég að borga þér fyrir þetta?
— Ekkert, sagði ég. Þetta var bara vinargreiði,
því ég þekkti hann. — Maður tekur ekkert fyrir að
standa þarna x hálftíma og segja nokkur orð.
Svo kveður hann mig með handabandi og Jxá
var eitthvað eftir í hendinni á mér. Það voru 500
krónur. Og Jxað var drjúgur peningur fyrir aðeins
hálftíma vinnu. En þetta borgaði sig auðvitað fyrir
hann, því það var allt undir þessu komið.
Svo kemur hann til mín nokkru seinna og spyr
hvort ég geti útvegað honum mann.
— Nei, ekki nema ég komi sjálfur, segi ég, því
ég vildi athuga það. Svo var ég þar hjá honum i
tvö ár. Þar var baia litprentun, og þá var mig
farið að Ianga að káfa í prentsvertu aftur.
Nú hljóta vinnubrögS að hafa breytzt töluvert
síðan þú byrjaðir, er það ekld?
— Já, en Jxað einkennilega er, að [xú veizt, að nú
er faginu algerlega skipt í tvær greinar, setningu
og pientun. Þetta byrjaði með mér.
Ert þú sá fyrsti?
— Já, ég er sá fyrsti sem ekki var í hvoru tveggja.
Var þá búið að lögleiða þetta?
— Nei, Jxetta hefur baia komið af sjálfu sér. í
þetta skipti stóð þannig á, að ég átti að kynna mér
jxetta og var cina viku við kassann. Þá var tekinn
lærlingur. Og hann lærði bara setningu. Það var
Gunnar Einaisson. Þá var ég búinn að vera í tvö ár.
Það stóð þannig á þessu, að við vorum æskufélag-
ar, við Gunnar. Okkur langaði báða til að stúdera
en hvorugur hafði nokkra leið til Jxess, vegna fá-
PRENTARINN
27